Sceptycyzm
Zapoczątkowany przez Pyrrona (IV/III w. p.n.e.) kierunek sceptycyzmu nie wytworzył tak spoistej szkoły jak stoicyzm czy epikureizm. Był on doktryną krytyczną, przeciwstawiającą się wszystkim kierunkom głoszącym możliwość pewnego i obiektywnego poznania. Był kontynuacją poglądów sofistów, szczególnie Protagorasa. W ujęciu Pyrrona miał charakter praktyczny: prawdziwy mędrzec przekonawszy się, że nie można jednoznacznie i ostatecznie rozstrzygać jakiegokolwiek zagadnienia, wstrzymuje się od sądu i ta powściągliwość zapewnia mu spokój.
Następcy rozwinęli teoretyczne podstawy doktryny sceptyckiej; poznania prawdziwego i pewnego osiągnąć nie można przez postrzeżenia, gdyż te są względne i uzależnione od subiektywnych warunków postrzegającego i od warunków, w jakich znajduje się rzecz postrzegana; pojęciom nie odpowiada żadna konkretna rzecz; indukcja zupełna jest niemożliwa (istnieje bowiem nieskończona ilość przedmiotów), niezupełna zaś jest bez wartości, gdyż nieuwzględniony przez nią przypadek może obalić jej wyniki; nie istnieją pewne przesłanki, na których można by oprzeć dedukcję, jak to twierdził Arystoteles. Stąd w każdej dziedzinie tyle sprzecznych twierdzeń, wśród których nie potrafimy odróżnić prawdziwych od fałszywych ze względu na brak pewnych kryteriów; wniosek jest jeden: wstrzymać się od jakichkolwiek sądów. W życiu praktycznym niepotrzebna jest pewność, wystarczy rozsądne prawdopodobieństwo; należy się też kierować naturalnymi popędami i obyczajami. Sceptycyzm w Akademii Platona (Arkesilaos, Karneades) poszedł w kierunku probabilizmu, określając stopnie prawdopodobieństwa i opracowując szczegółowo naukę o sądach prawdopodobnych.
Znaczenie sceptycyzmu było wielkie i pozytywne: dzięki krytycyzmowi sceptyków upadło wiele dowolnych i błędnych twierdzeń, podnieśli oni poziom wymagań stawianych dowodowi i nauce. Poglądy sceptyków znamy z pism Sekstusa Empiryka (II/III w.).
Na podstawie: Mieczysław Grzesiowski, Kierunki filozoficzne [w:] Słownik kultury antycznej, pod red. L. Winniczuk, Warszawa 1991.