Parmenides z Elei (ok. 540 – ok. 470)
Ciekawej i głębokiej wizji Heraklita – rzeczywistości ulegającej ciągłym zmianom - przeciwstawił się Parmenides z italskiej Elei, założyciel tzw. szkoły eleackiej, obraz bytu diametralnie różny. Wychodząc z założenia, że to, co istnieje - byt, ani nie może powstać z niebytu, ani też przestać istnieć (nie jest już wtedy bytem), uznał, że zmienny świat zjawisk, jaki opisywał Heraklit, nie jest bytem prawdziwym. Byt prawdziwy jest wieczny, niezmienny, nieruchomy, jeden i niepodzielny, a kształtem przypomina najdoskonalszą bryłę, jaką jest kula. Jest on poznawalny tylko na drodze czystego rozumowania - dedukcji, niezależnie od doświadczenia i świadectwa zmysłów. Zrywał w ten sposób z poznaniem empirycznym (uważał, że wiedza na nim oparta jest zawodna i niepewna), stając się prekursorem wszelkiego idealizmu, nieliczącego się z danymi doświadczeniami.
Na podstawie: Mieczysław Grzesiowski, Kierunki filozoficzne [w:] Słownik kultury antycznej, pod red. L. Winniczuk, Warszawa 1991.