Czego dowiesz się sam, tego się nauczysz!
Ostatnie zmiany

Czasownik – osoby

Formy osoby wyróżniają słowo osobowe spośród innych postaci czasowników (np. bezokolicznika i imiesłowów) i określają funkcję czasownika w zdaniu, nadając mu charakter orzeczenia.

Jeśli podmiot oznacza osobę mówiącą (ja w lp, my w lm), orzeczenie występuje w 1. os. lp lub lm, np.: Ja byłem tam wczoraj. My nie lubimy telewizji.

Uwaga: 1. os. lm nie oznacza wielości podmiotów oznaczanych przez zaimek ja (czyli: ja + ja + ... itd.), lecz zbiorowość różnych jednostek + ja. Widać to najwyraźniej, gdy orzeczenie występuje przy kilku podmiotach, np. Ojciec, matka i ja poszliśmy do kina.

Końcówki osobowe nie mogą być zastępowane przez zaimki osobowe. Poprawne są więc tylko formy: pojechałem (nie: ja pojechał), pojechałbym (nie: ja by pojechał ani: ja pojechałby).

Czasem podmiot jest domyślny; wówczas końcówki osobowe wyznaczają zgodność orzeczenia z tym podmiotem i stają się samodzielnymi znakami podmiotu, np.: Czytam książkę. Zjadłeś obiad? Nigdy nie była w teatrze. Mieliśmy pecha. Por. podmiot, zaimki.

Źródło: Słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa 1998, wyd. XVIII.

Opublikowano 14.03.2012 r.

SHI
Ostatnie zmiany