LX. Fragmenty dyskursu emancypacyjnego

  • Poglądy Klementyny Hoffmanowej, Pamiątka po dobrej matce.
  • Narcyza Żmichowska i jej model emancypacji; związki z saint-simonizmem i zandyzmem (od nazwiska George Sand); polemika Żmichowskiej z poglądami Hoffmanowej.
  • Kwestia kobieca w pozytywizmie; emancypacja jako temat publicystyczny (artykuły Orzeszkowej, Świętochowskiego, Prusa); emancypacja w powieści; argumenty za i przeciw; emancypacyjne zdobycze i ograniczenia.
  • Kobiety i świat wartości; obrazy kobiet w utworach pozytywistów: Marta i Seweryna Orzeszkowej, Madzia i Jadwiga (Dzieci) Prusa. Miłość i konwenans – nowele Świętochowskiego.
  • Opresywny charakter relacji erotycznych. Miłość a moralność dziewiętnastowieczna. Powściągliwość pisarzy. "Wiktorianizm".
  • Orzeszkowa – wizerunek publiczny; Orzeszkowa – jej kobiecość i jej prywatność.

Utwory:

  • Hoffmanowej Pamiątka po dobrej matce, w: Dzieła. Warszawa 1875-1877, t. 8 (pozycja b. trudno dostępna); Żmichowskiej Poganka, Biała Róża, Czy to powieść?, w: Wybór powieści, oprac. M. Olszaniecka, Warszawa 1953, t. 1-2, fragmenty korespondencji w: Listy, oprac. M. Romankówna, Wrocław 1957-1967, t. 1-3; Orzeszkowej Marta, Maria, Nad Niemnem, Ad astra, Gloria victis; fragmenty korespondencji, w: Listy zebrane, red. E. Jankowski, t. 1-9, Wrocław 1954-1981; Prusa Emancypantki, Dzieci; Kraszewskiego Szalona; Świętochowskiego nowele (Nowele i opowiadania, oprac. S. Sandler, Wrocław 1965) oraz dramaty.

Opracowania:

  • G. Borkowska, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa 1996.
  • G. Borkowska, Solidarne i samotne, "Res Publica Nowa" 1993, nr 10 (skrócona wersja w "Pełnym głosem" 1993, nr 1).
  • T. Boy-Żeleński, Żmichowska, w: Pisma, red. H. Markiewicz, t. 3: Ludzie żywi, Warszawa 1956.
  • M. Janion, Szalona, w: Kobiety i duch inności, Warszawa 1996.
  • E. Jankowski, Eliza Orzeszkowa, Warszawa 1980, wyd. 4.
  • K. Kłosińska, Ciało, ubranie, pożądanie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej, Kraków 1999.
  • Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1992.
  • M. Romankówna, Na nowych drogach. Studia o Elizie Orzeszkowej, Kraków 1948.
  • D. Wierzchołowska, Świat kobiecy w "Emancypantkach" Bolesława Prusa, Zielona Góra 2001.