XXXV. Mickiewicz – mistrz formy wierszowej

I. Forma wierszowa Ballad i romansów jako jeden ze sposobów manifestowania postawy romantycznej.

  • Środki stylizacji ludowej w wierszu poszczególnych utworów. Rola wiersza w kształtowaniu prostej wypowiedzi i regulowaniu toku składniowego.
  • Meliczność ballad. W jaki sposób kształtowany jest tok rytmiczny utworu, wyznaczany przez regularne przeploty wersów i par rymowych? Jakie typy strof znaleźć można w balladach?
  • Romantyczność: forma wierszowa monologu lirycznego. Jakie późniejsze teksty poetyckie Mickiewicza są kontynuacją formy wierszowej Romantyczności?
  • Wiersz w wierszu – tekst w tekście, na przykładzie formy wierszowej Dudarza. W których późniejszych utworach Mickiewicza można znaleźć podobny zabieg kompozycyjny?

II. Polimetryczny wiersz Dziadów części III.

  • Dziady drezdeńskie wobec tradycji klasycystycznej w zakresie kształtowania wiersza dramatu.
  • Formaty sylabiczne w Dziadach części III – ich funkcje w kompozycji utworu.
  • Formy wiersza sylabotonicznego w Dziadach części III – ich funkcje w kompozycji utworu. Które z tych form wprowadzone zostały do literatury polskiej przez Mickiewicza?
  • Forma wierszowa "małej" i Wielkiej Improwizacji (wiersz nieregularny sylabiczny). Jakie są tradycje użyć tej formy wierszowej w literaturze polskiej przed Mickiewiczem? Jaką funkcję pełni ona w jego dramacie?
  • Rola bogato zróżnicowanej formy wierszowej w kształtowaniu nowej odmiany dramatu w epoce romantyzmu. Które utwory romantyczne stanowią kontynuację dzieła Mickiewicza w tym zakresie?

III. Forma wierszowa Pana Tadeusza.

  • Sposób użycia wiersza w Panu Tadeuszu. Jakim formatem jest on pisany i jaką ma strukturę rymową? Jak tok zdań i członów składniowych nakłada się na rozczłonkowanie wierszowe? W których fragmentach poematu zauważyć można odrębne modulacje formy wierszowej i jaką pełnią tam one funkcję? Jaki kształt przybiera wiersz w mowie postaci? (Porównaj formę wierszową wypowiedzi Podkomorzego i Sędziego z formą wiersza w spowiedzi Jacka Soplicy lub w mowie innych osób.) W jaki sposób tok narracji skorelowany jest ze strukturą rytmiczną wiersza?
  • Do jakich tradycji wierszowania nawiązuje Mickiewicz w Panu Tadeuszu?

IV. Odbicie przemyśleń i doświadczeń wersyfikacyjnych poety w jego szkicu O poezji romantycznej.

Bibliografia:

  • M. Dłuska, Studia i rozprawy, t. II, Kraków 1970: O wersyfikacji Mickiewicza (Próba syntezy); O wersyfikacji Mickiewicza (część druga)
  • Z. Kopczyńska, hasło Wiersz, w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991.
  • Z. Kopczyńska, L. Pszczołowska, Funkcje semantyczne form wierszowych w poezji polskiego romantyzmu (Mickiewicz – Słowacki – Zaleski), "Pamiętnik Literacki" 1986, z. 3.
  • Z. Kopczyńska, L. Pszczołowska, O wierszu romantycznym, Warszawa 1963.
  • A. Okopień-Sławińska, Wiersz nieregularny i wolny Mickiewicza, Słowackiego i Norwida, Wrocław 1964 (fragmenty poświęcone Mickiewiczowi).
  • L. Pszczołowska, Wiersz nieregularny, Wrocław 1987 (fragmenty o Mickiewiczu).
  • L. Pszczołowska, Wiersz polski. Zarys historyczny, wyd. 2: Wrocław 2001 (rozdz. VI – fragmenty o Mickiewiczu).