XXIV. Sonety odeskie

I. Okoliczności powstania sonetów odeskich.

  • Mickiewicz w Rosji – styl życia, pozycja społeczna, środki utrzymania.
  • Kariera literacka i towarzyska Mickiewicza: stare i nowe znajomości.
  • Polak w imperium carów – kontrowersje między Mickiewiczem a jego przyjaciółmi.

II. Różne oblicza miłości w sonetach odeskich.

  • Przemiany w przeżywaniu miłości w kolejnych wierszach cyklu (zanalizuj ten problem na wybranych przykładach).
  • Miłość w sonetach odeskich wobec wzorów miłości romantycznej. Porównaj perypetie uczuciowe w sonetach z obrazem miłości Gustawa w IV cz. Dziadów.
  • Psychologia miłości lirycznego bohatera sonetów oraz elegii i innych liryków tego okresu (Do D.D., Sen. Rozmowa, Niepewność, Dwa słowa, Zaloty).
  • Tradycje liryki miłosnej w sonetach Mickiewicza.
  • Przeżycia miłosne i autorefleksja; uczuciowe, poznawcze i moralne rozterki podmiotu cyklu odeskiego.
  • Ekskuza jako zamknięcie cyklu.

III. Styl i kompozycja sonetów odeskich.

  • Wyznaczniki cykliczności sonetów odeskich.
  • Sonet Do Niemna w wersji wileńsko-kowieńskiej i w wersji z cyklu odeskiego.
  • Dramatyzacja sonetów.
  • Językowe warianty ekspresji miłosnych dylematów.
  • Humor w sonetach odeskich.
  • Forma wierszowa sonetów odeskich.
  • Motywy klasyczne, sentymentalne i romantyczne w sonetach odeskich.
  • Porównaj scenę pożegnania kochanków w II akcie (scena 2) Romea i Julii Szekspira z sonetem XVI cyklu odeskiego (Dobranoc).

IV. Bezpośrednie reakcje współczesnych i późniejsza recepcja cyklu odeskiego.

  • "Krytycy i recenzenci warszawscy" wobec sonetów erotycznych Mickiewicza.
  • Epicki i liryczny "styl odbioru" sonetów odeskich.
  • "Hedonistyczne" i "moralistyczne" odczytania sonetów i liryków erotycznych Mickiewicza (Cz. Zgorzelski, A. Witkowska).

Bibliografia:

  • W. Borowy, O poezji Mickiewicza, Lublin 1958, t. 1.
  • J. Kleiner, Mickiewicz, Lublin 1948, t. 1 albo Lublin 1995.
  • I. Opacki, Człowiek w sonetach przełomu (O sonetach Mickiewicza), w: tenże, Poezja romantycznych przełomów. Szkice, Wrocław 1972, lub w: tenże: "W środku niebokręga". Poezja romantycznych przełomów, Katowice 1995.
  • I. Opacki, Sonet i Sonety odeskie, hasła w: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. II, Warszawa 1985.
  • M. Piwińska, Miłość, Cz. Zgorzelski, Liryka romantyczna, hasła w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1991.
  • L. Pszczołowska, Sonet od Renesansu do Młodej Polski, w: Słowiańska Metryka Porównawcza, t. V: Sonet, red. L. Pszczołowska, D. Urbańska, Warszawa 1993.
  • T. Sinko, Około sonetu "Do Niemna", w: tenże, O tradycjach klasycznych Adama Mickiewicza, Kraków 1923.
  • Z. Sudolski, Wzloty i upadki odeskie; "Łudzenie despoty"; U kresu rosyjskiej odysei, w: tenże, Mickiewicz. Opowieść biograficzna, Warszawa 1995.
  • Z. Szmydtowa, Mickiewicz jako tłumacz z literatur europejskich, Warszawa 1955.
  • A. Witkowska, Słowiański Byron, w: Mickiewicz. Słowo i czyn, Warszawa 1986.
  • Cz. Zgorzelski, O sonetach odeskich, w: tenże, O lirykach Mickiewicza i Słowackiego. Eseje i studia, Lublin 1961 lub w: tenże: O sztuce poetyckiej Mickiewicza, Warszawa 1976.