X. Dramat staropolski i jego żywotność w teatrze XX wieku

Dwa zjawiska do wyboru:

  • Dramat i teatr średniowiecza: tradycja, tło liturgiczne; cechy gatunkowe dramatu liturgicznego; inscenizacja, jej przebieg; teksty zachowane; Visitatio Sepulchri; Skarga umierającego, Dusza z ciała wyleciała i Posłuchajcie, bracia miła (Lament świętokrzyski) – teksty poetyckie czy dramatyczne?
  • Teatr renesansu a średniowiecze: rozwój scen misteryjnych; misterium i moralitet; biblijne tło; inscenizacja: przebieg misterium: czas i przestrzeń – scena symultaniczna, mansjony; intermedia.
  • Dramaty Mikołaja Reja: Żywot Józefa i Kupiec.
  • Mikołaj z Wilkowiecka i Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim: struktura dialogu tekstu: konstrukcja fabularna, czas i przestrzeń, dialog i didaskalia; patos i komizm; groteska.
  • Renesansowa tragedia klasyczna: Kochanowski i Odprawa posłów greckich; tradycja, struktura: wobec reguł i Seneki; premiera.
  • Barokowa scena plebejska: komedia sowizdrzalska – Wyprawa plebańska, Komedyja rybałtowska nowa, albertusy.
  • Barokowa scena dworska: wobec tradycji sowizdrzalskiej – Z chłopa król Piotra Baryki; wobec klasycyzmu – Cyd Corneille'a-Morsztyna i jego premiera; teatr Wazów.
  • Inne zjawiska: twórczość Lubomirskiego – sielanka dramatyczna Ermida jako polemika z mitem arkadyjskim, komedie, ich włoskie wzory; opera pasyjna Utarczka krwawie wojującego Boga – wyobraźnia emblematyczna, obrazy alegoryczne, technika kontrastu; barokowa teatralizacja życia: widowiska parateatralne.
  • Inscenizacje w teatrze XX wieku: Leon Schiller; Kazimierz Dejmek.

Dramaty staropolskie (do wyboru):

  • Antologia literatury sowizdrzalskiej, oprac. S. Grzeszczuk, wyd. 2, Wrocław 1985, BN, s. I, nr 186.
  • Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, Warszawa 1959-1963, t. I-VI.
  • Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, Wrocław 1989, BN, s. I, nr 201 (wersja Mikołaja z Wilkowiecka).
  • J. Kochanowski, Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1976, BN, s. I, nr 3.
  • P. Corneille – J.A. Morsztyn, Cyd albo Roderyk, wyd. A. Karpiński i A. Stepnowski, Warszawa 1999.
  • J.A. Morsztyn – P. Corneille, Cyd, wstęp i komentarz J. Kwaśniakowa, Wrocław 1988.
  • Staropolskie pastorałki dramatyczne, oprac. J. Okoń, Wrocław 1989, BN, s. I, nr 269.
  • Teatr polskiego renesansu, oprac. J. Lewański, Warszawa 1988.
  • W. Wydra, W. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984 (i wyd. 2, 1995).

Źródło pomocnicze:

  • O dramacie. Wybór źródeł do dziejów teorii dramatycznych, t. I: Od Arystotelesa do Goethego, red. E. Udalska, Warszawa 1990.

Opracowania (do wyboru):

  • J. Abramowska, Ład i Fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Wrocław 1974.
  • M. Adamczyk, Rozważania nad poetyką misterium, "Pamiętnik Literacki" 1972, z. 3.
  • M. Adamczyk, "Żywot Józefa" Mikołaja Reja. Studium porównawcze, Wrocław 1971.
  • C. Backvis, Nad antologią dramatu staropolskiego, w: Szkice o kulturze staropolskiej, Warszawa 1975.
  • J. Chrościcki, Pompa funebris. Z dziejów kultury staropolskiej, Warszawa 1974.
  • E. Csató, Leon Schiller, Warszawa 1968, rozdział IV (zwłaszcza s. 264).
  • Dramat i teatr sakralny, red. I. Sławińska i in., Lublin 1988, rozprawy: J. Smosarski, Religijne widowiska parateatralne w Polsce XVII wieku. Kilka przykładów; W. Sulisz, Współczesne interpretacje staropolskiego dramatu religijnego; E. Żwirkowska, Pasja w dramacie staropolskim XVI- XVII wieku.
  • M. Fik, Trzydzieści pięć sezonów. Teatry dramatyczne w Polsce w latach 1944- 1979, Warszawa 1981.
  • Cz. Hernas, Barok, Warszawa 1973 (i wyd. nast.).
  • B. Król-Kaczorowska, Teatr dawnej Polski. Budynki – dekoracje – kostiumy, Warszawa 1971.
  • J. Krzyżanowski, "Dialog częstochowski", w: Paralele, wyd. 3, Warszawa 1977 (o Mikołaju z Wilkowiecka).
  • J. Krzyżanowski, W wieku Reja i Stańczyka, Warszawa 1958.
  • J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981.
  • J. Lewański, Leona Schillera prace nad teatrem staropolskim, "Pamiętnik Teatralny" 1955, z. 3-4.
  • T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995 (i wyd. nast.)
  • Z. Modzelewski, Estetyka średniowiecznego dramatu liturgicznego. (Cykl Wielkiego Tygodnia w Polsce), "Roczniki Humanistyczne" KUL, R. XII, 1964, z. 1.
  • E. Nawrocka, "Żywot Józefa" Mikołaja Reja na scenach polskich, w zbiorze: Studia nad Mikołajem Rejem, Gdańsk 1971.
  • O dawnym dramacie i teatrze, red. W. Roszkowska, Wrocław 1971.
  • J. Okoń, Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie XVII wieku, Wrocław 1970.
  • Opera w dawnej Polsce, red. J. Lewański, Wrocław 1973.
  • "Pamiętnik Teatralny" 1960, z. 3-4, materiały o dawnym teatrze.
  • "Pamiętnik Teatralny" 1964, z. 3, rozprawy: J. Kowalczyk, W. Roszkowska, Teatr Jana Zamoyskiego "Sobiepana"; A. Sajkowski, Teatr Jana Kazimierza.
  • Z. Raszewski, Dejmek, "Pamiętnik Teatralny" 1981, z. 3-4.
  • Z. Raszewski, Krótka historia teatru polskiego, Warszawa 1977 (i wyd. nast.).
  • W. Roszkowska, Włoski rodowód komedii Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Wrocław 1960.
  • A. Sajkowski, Barok, wyd. 2, Warszawa 1987.
  • J. Szczublewski, Pierwsza "Reduta" Osterwy, Warszawa 1965.
  • K. Targosz, Korzenie i kształty teatru do 1500 roku w perspektywie Krakowa, Kraków 1995.
  • K. Targosz-Kretowa, Teatr dworski Władysława IV, Kraków 1965.
  • T. Witczak, Literatura Średniowiecza, Warszawa 1990 (i wyd. nast.).
  • J. Ziomek, Renesans, Warszawa 1973 (i wyd. nast.).