II. Funkcje języka

  • Funkcje czego? – języka, znaku językowego czy tekstu? Różne rozumienia terminu "funkcja" i różne jego zastosowania w literaturze przedmiotu.
  • Zestaw funkcji wymienianych w literaturze przedmiotu, ich hierarchia.
  • Model znaku językowego K. Bühlera: semantyczne funkcje (złożonego) znaku językowego – symbol, symptom, sygnał; wyrażanie, apelowanie, opis; dyskusyjne kwestie ujęcia Bühlerowskiego.
  • Teoria R. Jakobsona: schemat komunikacji językowej; istota funkcji poznawczej (denotatywnej / oznaczającej / referencjalnej), emotywnej, konatywnej, fatycznej, metajęzykowej i poetyckiej; dyskusyjne aspekty tej teorii; porównanie modelu Bühlera z modelem Jakobsona.
  • Różne rozumienia pojęcia ekspresji w literaturze przedmiotu.
  • "Apelowanie" w języku – funkcja konatywna (impresywna) i środki jej służące.

Lektura:

  • A. Bogusławski, Własności pragmatyczne wyrażeń równoznacznych, w: "Pamiętnik. Literacki" 64, 1973
  • K. Bühler, Zasady badań nad językiem, w: Semiotyka dziś i wczoraj, red. J. Pelc, L. Koj, Wrocław 1991.
  • A, Furdal, Językoznawstwo otwarte, Opole 1977, cz. II
  • R. Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, w: R. Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka, i. 2, Warszawa 1989.
  • H. Kurkowska, O funkcjach tekstu, w: "Biuletyn Ośrodka Kultury Mowy" 1974, 1.
  • J. Lalewicz, Krytyka teorii funkcji mowy Bühlera –Jakobsona, w: "Teksty" 6 (12), 1973.
  • J. Puzynina, O funkcjach języka, tekstu oraz ich elementów leksykalnych, w: Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, Wrocław 1979.
  • A. Wierzbicka, Miejsce problematyki ekspresji w teorii semantycznej, w: "Pamiętnik Literacki" 59, 1968, z. 4 lub w: A. Wierzbicka, Dociekania semantyczne, Wrocław 1969.
  • L. Zawadowski, Lingwistyczna teoria języka, Warszawa 1966, rozdz. 7-8.