I. Elementy teorii języka

  • Znaki języka naturalnego na tle jednostek innych systemów semiotycznych:
    1. istota znaku językowego: jego mentalny, abstrakcyjny charakter, arbitralność (tj. dowolność, umowność) znaku językowego, jego linearność, zmienność a zarazem niezmienność;
    2. znaki języka naturalnego a inne typy znaków: znaki umotywowane (niearbitralne) – różne typy motywacji – a znaki nieumotywowane (arbitralne, tj. umowne, dowolne); problem dowolności pewnych klas znaków języka naturalnego (wykrzykniki, onomatopeje).
  • Język (langue) wśród innych faktów mowy (language): niejednorodny charakter faktów mowy; charakterystyka języka (langue) w opozycji do aktu mowy (parole).
  • Jednostki języka:
    1. podwójne rozczłonkowanie języka;
    2. jednostki znaczące – proste i złożone, problemy związane z ich wyodrębnianiem, rola analogii (proporcji) w wyodrębnianiu jednostek języka.
  • Język jako system czystych wartości, jako forma (a nie substancja); istota opozycji w języku.
  • Zasady badania języka jako struktury: fakty wewnętrznojęzykowe i zewnętrznojęzykowe; podejście synchroniczne i diachroniczne.

Lektura:

  • Odpowiednie pozycje z Lektury ogólnej, przede wszystkim: 97 (s. 49-84), 107, 114 (wstęp, s. 35-50 i 89-146), 152.

Ponadto:

  • E. Benveniste, Istota znaku językowego, w: Semiotyka dziś i wczoraj, red. J. Pelc, L. Koj, Wrocław 1991.
  • A. Bogusławski, O zasadach rejestracji jednostek języka, "Poradnik Językowy" 1976, z. 8.
  • L. Hjelmslev, Wyrażenie i treść, w: Językoznawstwo strukturalne, red. A. Weinsberg, H. Kurkowska, Warszawa 1979 lub w: Semiotyka dziś i wczoraj, red. J. Pelc, L. Koj, Wrocław 1991.
  • Z. Saloni, Unilateralne i bilateralne podejście do znaków języka (naturalnego), w: W świecie znaków, red. J.J. Jadacki, w: Strawiński, Warszawa 1996, s. 286-294.