XXXI OLiJP – Test językowy A i B

I. Podkreśl zdania z błędami językowymi i podaj ich formę poprawną.

A:

  1. Syna zabrało pogotowie z rozległymi poparzeniami ciała.
  2. Powinniśmy pilnować nasze dzieci, by nie wpadły w złe towarzystwo.
  3. Krzyś dotrzymał obietnicy danej koledze.
  4. Starając się o przyjęcie do NATO, Solona stwierdził, że Polska ma duże szansę.
  5. Poszukujemy sekretarki, która umie obsługiwać komputer.
  6. Dziecko spokojnie bawiło się, nie słuchając rozmowy rodziców.
  7. Zespołem targały konflikty między ludźmi wprowadzonymi przez nowego dyrektora ze starymi pracownikami.
  8. Podczas ostatniego zebrania wybrano naszego sąsiada na przewodniczącego.
  9. Dzieci nieustanie poznają i dowiadują się czegoś nowego.
  10. Strażacy używają helikopterów, aby dotrzeć do miejsca pożaru.

B:

  1. Niedługo bronię pracy dyplomowej.
  2. Żeby nie przegrać, musisz trzy razy dotknąć piłkę.
  3. Listonosze przynieśli worki listów, w których dziewczęta z całej Polski pytały, czy mają szansę zostać modelkami.
  4. Szansę, jaka była nam dana, nie zmarnowaliśmy.
  5. Budowa i rozruch tej ogromnej fabryki miały duże znaczenie dla naszego miasta.
  6. Czytając ten tekst, wydał się mi on zbyt poważny i naukowy.
  7. To przedsiębiorstwo może służyć za przykład umiejętnego wykorzystania dobrodziejstw reformy.
  8. O tej porze roku ważnym zadaniem sadowników jest ochrona drzew przed szkodnikami.
  9. Kroiła cebulę na talarki, smażąc ją na wolnym ogniu.
  10. Ta powieść – to historia o detektywie poszukującym rodziny bogatej kobiety rozproszonej po świecie.

II. W podanych zdaniach podkreśl błędnie użyte związki frazeologiczne. Jaka jest ich forma poprawna?

A:

  1. Drużyna gospodarzy spłatała nam niespodziankę.
  2. Zawodnicy po ubiegłorocznych sukcesach odpoczywali na laurach.
  3. Nie miał odwagi z otwartym czołem stanąć przed swoimi współpracownikami.
  4. Jaś biegał w kółko jak kot z wywieszonym pęcherzem.

B:

  1. Dyrektor postanowił pójść po najlżejszej linii oporu.
  2. Propozycje posypały się jak z worka obfitości.
  3. Rozmowy poniosły fiasko.
  4. Chłopcy powinni stuknąć się w pierś i przeprosić nauczyciela.

III.

  1. Do każdego wyrazu w podanych parach dopisz co najmniej dwa rzeczowniki; z którymi może on tworzyć poprawne połączenia? Dobierz je w taki sposób, aby ujawnić znaczeniowe różnice między wyrazami.

A:

  1. wzorowy...
  2. wzorcowy...
  3. familijny...
  4. familiarny...
  5. spróbować...
  6. wypróbować...

B:

  1. uległy...
  2. podległy...
  3. reprezentatywny...
  4. reprezentacyjny...
  5. uzyskać...
  6. pozyskać...
  1. Przeanalizuj pod względem słowotwórczym przymiotniki wzorowy i wzorcowy, to znaczy wskaż:
  1. wyrazy podstawowe, od których zostały utworzone;
  2. tematy słowotwórcze (w terminologii szkolnej: "podstawy słowotwórcze");
  3. formanty słowotwórcze.

IV. Zanalizuj poniższe wypowiedzenie wielokrotnie złożone:

  1. wypisz poszczególne wypowiedzenia składowe i ponumeruj je;
  2. sporządź wykres zależności między wypowiedzeniami składowymi;
  3. określ typ każdego wypowiedzenia składowego.

A: Wynająłem biały pokój z żelaznym łóżkiem, nad którym wisiał groźny święty Jerzy mordujący smoka, i ruszyłem do muzeum, aby otoczyć się wieloma przedmiotami w nadziei, że uda mi się zapomnieć o uczuciu wytrącenia z rzeczywistości.


B: Turyści odbywali tym razem podróż na własne ryzyko, o czym mogli się dowiedzieć, gdyby zauważyli wystawioną w pobliżu kosza na śmieci bardzo starą tablicę i na dodatek potrafili odczytać zawiły rękopis, jaki na niej umieszczono.

V.

Co innego cebula.
Ona nie ma wnętrzności.
Jest sobą na wskroś cebula
do stopnia cebuliczności.
Cebulasta na zewnątrz,
cebulowa do rdzenia,
mogłaby wejrzeć w siebie
cebula bez przerażenia.

W nas obczyzna i dzikość
ledwie skórą przykryta,
inferno w nas interny,
anatomia gwałtowna,
a w cebuli cebula,
nie pokrętne jelita.
Ona wielekroć naga,
do głębi itympodobna.

Byt niesprzeczny cebula,
udany cebula twór.
W jednej po prostu druga,
w większej mniejsza zawarta,
a w następnej kolejna,
czyli trzecia i czwarta.
Dośrodkowa fuga.
Echo złożone w chór.

Cebula, to ja rozumiem:
najnadobniejszy brzuch świata.
Sam się aureolami
na własną chwałę oplata.
W nas – tłuszcze, nerwy, żyły,
śluzy i sekretności.
I jest nam odmówiony
idiotyzm doskonałości.

W. Szymborska, Cebula

inferno – wł. 'piekło';
interna – z łac. 'medycyna wewnętrzna', tu: 'wnętrze';
fuga – nazwa formy muzycznej, w której jeden temat powtarzany jest i przetwarzany przez kilka głosów lub instrumentów;
sekretności – por. sekrecje, z łac. 'wydzieliny z gruczołów, z ciała'.

  1. Jaki człon wywodu został pominięty na początku wiersza Szymborskiej? Zaproponuj zdanie, które mogłoby być uzupełnieniem początku tego wywodu.
  2. W pierwszej strofie utworu zaznacz (zamykając w nawias kwadratowy) te powtórzenia wyrazu cebula, które w wypowiedzi niepoetyckiej można by opuścić bez naruszenia spójności tekstu. Jaki sens może mieć wielokrotne powtarzanie słowa cebula w wierszu Szymborskiej?
  3. Wypisz z wiersza przymiotniki utworzone od wyrazu podstawowego cebula. Podaj ich znaczenie.
  4. Jak rozumiesz słowo obczyzna w kontekście utworu Szymborskiej?
  5. Jaka cecha cebuli została wyrażona metaforami podkreślonymi w tekście?
  6. Podaj synonimy wyrazu pokrętne oraz sparafrazuj jego dodatkowy sens ujawniający się w wyrażeniu "pokrętne jelita".

Źródło: www.olijp.p9.pl.