Kryteria oceniania
Poniżej prezentujemy dwa przykładowe zestawy kryteriów oceniania pisemnych prac z języka polskiego, w tym prac maturalnych. Zawartośc drugiej tabeli odnosi się również do oceniania analiz i interpretacji utworów poetyckich.
Zestaw 1
Ocena | Poziom merytoryczny | Poziom strukturalny | Poziom językowy |
Mierny | Temat i sposób jego realizacji | Kompozycja, forma podawcza wypowiedzi, estetyka | Poprawność stylistyczna, gramatyczna, ortograficzna, interpunkcyjna |
zrozumienie tematu; dobór materiału literackiego właściwy, ale ubogi komentarz; dobór materiału literackiego częściowo niezgodny z tematem; sądy stereotypowe, ogólnikowe z odwołaniem do tekstów literackich; poprawne ujęcie tematu; dopuszczalne błędy rzeczowe; |
dopuszczalne błędy kompozycyjne (np. brak wstępu lub zakończenia, brak proporcji między poszczególnymi częściami pracy, brak logicznej spójności tekstu); pismo nie utrudniające zrozumienia tekstu; |
komunikatywny język; dopuszczalne błędy stylistyczne, składniowe, interpunkcyjne, ortograficzna; |
|
Dosta –teczny | prawidłowy dobór materiału literackiego; komentarz (sądy, wnioskowanie, wartościowanie) właściwy, dopuszczalne uproszczenia; odwoływanie się do tekstów przy formułowaniu sądów; poprawne ujęcie tematu, logiczny wywód; dopuszczalne drobne błędy rzeczowe; |
dopuszczalna niespójność pewnych fragmentów pracy przy zachowaniu myśli przewodniej; praca czytelna, estetyka uwidoczniona w akapitach; |
styl poprawny, dopuszczalne nieliczne usterki; dopuszczalne błędy stylistyczne, składniowe, interpunkcyjne, ortograficzne; |
Dobry | właściwy wybór materiału literackiego; właściwy komentarz; samodzielność wnioskowania; odwoływanie się do tekstów przy formułowaniu sądów; poprawne ujęcie tematu, logiczny wywód; poprawność merytoryczna; |
przemyślana kompozycja; spójność logiczna; właściwe proporcje między poszczególnymi częściami pracy; umiejętne wplatanie cytatów; praca czytelna, przejrzysta; |
styl poprawny; sprawność językowa; właściwa składnia z zastosowaniem poprawnej interpunkcji; poprawność ortograficzna; |
Bardzo dobry | pogłębiona interpretacja właściwie wybranych utworów; samodzielność sądów, dojrzałość argumentacji i spostrzeżeń; wykazanie się znajomością kontekstów kulturowych i filozoficznych; trafne ujęcie tematu, logiczny wywód; |
przemyślana kompozycja tekstu, wewnętrzna spójność logiczna, przejrzystość; umiejętne wplatanie cytatów; estetyka układu zewnętrznego uwidoczniona w akapitach; pismo czytelne; |
styl jasny, swobodny, funkcjonalny, barwny; wysoka sprawność językowa; trafne stosowanie terminów; bogactwo słownictwa; poprawna urozmaicona składnia; poprawność gramatyczna, interpunkcyjna, ortograficzna; |
Celujący | materiał literacki wykraczający poza treści programowe; celna selekcja materiału, wnikliwa jego interpretacja; krytycyzm, śmiałość argumentacji, samodzielność myślenia świadcząca o dużej sprawności intelektualnej; wykazanie się znajomością kontekstów kulturowo-filozoficznych; erudycja wywodu; |
oryginalna kompozycja pracy, funkcjonalnie podporządkowana założeniom zadania; umiejętne wplatanie cytatów; estetyka układu zewnętrznego uwidoczniona w akapitach; pismo czytelne; |
styl jasny, swobodny, funkcjonalny, oryginalny, indywidualny, barwny, o walorach literackich bądź eseistycznych; wysoka sprawność językowa; bogate słownictwo, świadome i trefne stosowanie terminów; poprawność gramatyczna; poprawność składniowa; świadome posługiwanie się interpunkcją w funkcji ekspresywnej bądź impresywnej; |
Zestaw 2
Ocena | Sposób realizacji tematu | Język i styl | Kompozycja i estetyka pracy |
Mierny | poprawna interpretacja utworu, choć niepełna (50%) i mało samodzielna; ubogie konteksty interpretacji, spłycenie analizy; operowanie ogólnikami, stereotypowość; zastępowanie analizy utworu odbiorem czytelniczo-impresyjnym; dopuszcza się nieścisłości merytoryczne, ale praca nie może zawierać więcej niż 3 błędy rzeczowe; |
w zasadzie poprawny styl, niezbyt poprawne słownictwo, czasem nieudolne konstrukcje zdaniowe; wyraźne odstępstwa od normy, jednak nie zakłócające kompozycji; |
błędy kompozycyjne (brak wstępu lub zakończenia); brak proporcji między poszczególnymi częściami pracy; dopuszcza się pewną niespójność tekstu; nieumiejętność stosowania akapitów; praca musi być czytelna, choć mało estetyczna; |
Dosta –teczny | poprawne opracowanie tematu, choć mało oryginalne; uwzględnienie kontekstów interpretacyjnych na poziomie sugestii zawartych w podręczniku; podjęcie próby określenia dominant kompozycyjnych organizujących tekst; prawidłowe uchwycenie sensu (-ów) utworu; odtwórcze sądy wartościujące; drobne nieścisłości merytoryczne; |
w zasadzie poprawny styl, niezbyt bogate słownictwo; mało zróżnicowana składnia, słownictwo, frazeologia; |
schematyczność kompozycji, zakłócenia spójności tekstu; dopuszczalne pewne dysproporcje między poszczególnymi częściami pracy; praca czytelna, estetyczna; |
Dobry | wyraźna, logiczna koncepcja zmierzająca do problemowego ujęcia tematu; właściwe określenie dominant kompozycyjnych; poprawne określenie poetyki utworu; wystarczający zasób materiału argumentacyjnego; dobór właściwych kontekstów i poprawne ich wykorzystanie; prawidłowe uchwycenie sensu (-ów) utworu; brak błędów rzeczowych; |
styl poprawny, jasny; sprawność w posługiwaniu się konstrukcjami składniowymi, związkami frazeologicznymi i cytatami; wystarczający zasób słownictwa; poprawność gramatyczna, ortograficzna i interpunkcyjna; |
właściwe proporcje między poszczególnymi częściami pracy; praca estetyczna, przejrzysta; pismo nie utrudniające zrozumienia treści; |
Bardzo dobry | indywidualna koncepcja rozwinięcia tematu; dobór materiału trafny i podporządkowany funkcji argumentacji; dobór różnorodnych kontekstów pogłębiających interpretację utworu; formułowanie samodzielnych sądów; trafne odczytanie sensu (-ów) utworu, wartościowanie; brak błędów rzeczowych; trafne określenie poetyki utworu; |
styl swobodny, funkcjonalny, świadczący o dużej sprawności językowej; bogaty zasób leksykologii; świadome i celowe zróżnicowanie konstrukcji składniowych, słownictwa i frazeologii; prawidłowe i celowe zastosowanie cytatów; |
świadomy zamysł kompozycyjny i konsekwentna jego realizacja; estetyka układu zewnętrznego w prawidłowo zastosowanych akapitach; pismo czytelne; pożądana całość w czystopisie; |
Celujący | oryginalna koncepcja rozwinięcia tematu; wykazanie się znajomością konkretów historycznych, filozoficznych i historyczno-literackich; przywoływanie treści pozaprogramowych; wnikliwe i dogłębne odczytanie sensu (-ów) utworu, wartościowanie; krytycyzm, śmiałość argumentacji, samodzielność myślenia, spójność wywodu świadcząca o wysokiej dojrzałości intelektualnej; |
styl jasny, swobodny, funkcjonalny; wysoka sprawność językowa; bogactwo słownictwa, poprawność terminologii; poprawność gramatyczna; bezbłędność składniowa z zastosowaniem poprawnej interpunkcji; uzasadniona wielość cytatów umiejętnie wykorzystywanych w tekście; dopuszcza się trzy błędy interpunkcyjne nie wpływające na logikę tekstu; |
oryginalna kompozycja pracy; przejrzysta szata graficzna, czytelne pismo; pożądana całość w czystopisie; |