Święty Franciszek (ok. 1181-1226)
Pieśń słoneczna (albo pochwała stworzenia)
Najwyższy, wszechpotężny dobry Panie,
Twoja jest sława, chwała i cześć, i wszelkie błogosławieństwo.
Jedynie Tobie, Najwyższy, przystoją,
A żaden człowiek nie jest godzien nazwać Ciebie.
Pochwalony bądź, Panie, z wszystkimi swymi twory,
Przede wszystkim z szlachetnym bratem naszym, słońcem,
Które dzień stwarza, a Ty świecisz przez nie;
I jest piękne i promienne w wielkim blasku;
Twoim, Najwyższy, jest wyobrażeniem.
Pochwalony bądź, Panie, przez brata naszego, księżyc, i nasze siostry, gwiazdy;
Tyś ukształtował je w niebie jasne i cenne, i piękne.
Pochwalony bądź, Panie przez brata naszego, wiatr,
I przez powietrze, i czas pochmurny i pogodny, i wszelki,
Przez które dajesz tworom swoim utrzymanie.
Pochwalony bądź, Panie, przez siostrę naszą, wodę,
Co pożyteczna jest wielce i pokorna, i cenna, i czysta.
Pochwalony bądź, Panie, przez brata naszego, ogień,
Którym oświecasz noc,
A on jest piękny i radosny, i silny, i mocny.
Pochwalony bądź, Panie, przez siostrę naszą, matkę ziemię,
Która nas żywi i chowa
I rodzi różne owoce z barwnymi kwiaty i zioły.
Pochwalony bądź, Panie, przez tych, co przebaczają dla miłości Twojej
I znoszą słabość i utrapienie.
Błogosławieni, którzy wytrwają w pokoju,
Gdyż przez Ciebie, Najwyższy, będą uwieńczeni.
Pochwalony bądź, Panie, przez siostrę naszą, śmierć cielesną,
Której żaden człowiek żywy ujść nie może;
Biada tym, co konają w grzechach śmiertelnych;
Błogosławieni, którzy znajdą się w Twej najświętszej woli;
Bowiem śmierć wtóra zła im nie uczyni.
Chwalcie i błogosławcie Pana, i czyńcie Mu dzięki,
I służcie Mu z wielką pokorą.
- Do kogo i w czyim imieniu zwraca się podmiot liryczny, jak określa adresata (Boga)?
- Biorąc pod uwagę adresata i cel utworu, określ gatunek, który realizuje "Pieśń słoneczna".
- Jakie zasługi przypisuje podmiot Bogu? W jaki sposób je wychwala?
- Które elementy świata i w jakim celu przywołuje podmiot? Jaki środek stylistyczny służy ich charakterystyce?
- Jak rozumiesz następujące określenia: "brat nasz" (słońce, księżyc, wiatr, ogień), "nasze siostry" (gwiazdy, woda, matka ziemia, śmierć cielesna)? Czy zobowiązują one do jakiejś postawy wobec natury i świata?
- Jaka postawa i jakie nauki zawarte zostały w końcowej części utworu?
- Na podstawie dotychczasowych ustaleń sporządź notatkę charakteryzującą postawę franciszkańską.
- Czy postawa i ideały św. Franciszka mogą być dzisiaj przydatne?