XXXVII. Poezja kreacyjno-ironiczna Juliusza Słowackiego

  • Ważniejsze dokonania poetyckie Słowackiego przed ogłoszeniem Balladyny: Godzina myśli, Kordian, Horsztyński, liryki szwajcarskie, Anhelli.
  • Poeta-kreator w ujęciu Słowackiego. Tworzenie jako poznanie, tworzenie jako gra. Wirtuozeria poetycka.
  • Problem romantycznej ironii: założenia filozoficzne, propozycje krytycznoliterackie, postawa ironistyczna, język romantycznej ironii.
  • Patronowie literaccy kreacyjno-ironicznej poezji Słowackiego: Ariosto, Szekspir, Byron.
  • Beniowski – próba generalnej rewizji polskiej poezji romantycznej: polemiki i stylizacje. Program poetycki Słowackiego: język posłuszny myśli, tworzenie "światów trzecich", wolność twórcza.
  • Wątki tematyczne w Beniowskim: metapoetycki ("autotematyczny"), osobisty i indywidualistyczny, temat barski.
  • Poemat dygresyjny – definicja gatunku. Liryczno-dygresyjny kunszt Słowackiego.
  • Balladyna i Fantazy. Historia narodowa i obyczaj romantyczny jako przedmiot gry kreacyjno-ironicznej. Wielopłaszczyznowa poetyka i synkretyzm gatunkowy. Wielowątkowość fabuły dramatycznej – opozycja i napięcia między strukturami fabularnymi. Dwoiste, komiczno-tragiczne oblicze Balladyny i Fantazego a sens tych utworów.

Utwory:

  • Balladyna, Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu, Lilla Weneda i Grób Agamemnona, Beniowski, Fantazy; J. Słowacki, Krąg pism mistycznych, oprac. A. Kowalczykowa, Wrocław 1982, BN, s. I, nr 245, stąd zwłaszcza: liryki mistyczne, Genezis z Ducha, Do autora "Trzech Psalmów", Król-Duch, List do J.N. Rembowskiego lub powyższe utwory za Dziełami Słowackiego w opracowaniu J. Kleinera (wówczas: Król-Duch, Rapsod pierwszy).

Opracowania:

  • M. Bizan, P. Hertz, Glosy do "Balladyny", Warszawa 1970.
  • M. Cieśla-Korytowska, Romantyczna poezja mistyczna. Ballanche, Novalis, Słowacki, Kraków 1989.
  • M. Janion, Obrona Balladyny, w: Odnawianie znaczeń, Kraków 1980.
  • Juliusza Słowackiego rym błyskawicowy. Analizy i interpretacje, red. S. Makowski, Warszawa 1980.
  • A. Kowalczykowa, Słowacki, Warszawa 1994.
  • A. Kowalczykowa, Wstęp, w: J. Słowacki. Krąg pism mistycznych, Wrocław 1982, BN, s. I, nr 245.
  • A. Kurska, Fragment romantyczny, Wrocław 1989.
  • E. Łubieniewska, "Fantazy" Juliusza Słowackiego, czyli komedia na opak wywrócona, Wrocław 1985.
  • E. Łubieniewska, Laseczka dandysa i płaszcz proroka. Juliusz Słowacki, Warszawa 1994.
  • J. Maciejewski, "Balladyna", czyli "świat przez pryzmat przepuszczony", w: Trzy szkice romantyczne, Poznań 1967.
  • M. Maciejewski, Słowackiego "praca na wieczność", w: "Ażeby ciało powróciło w słowo". Próba kerygmatycznej interpretacji literatury, Lublin 1991.
  • M. Maciejewski, Poetyka. Gatunek-obraz. W kręgu poezji romantycznej, Wrocław 1977, rozdz. IV.
  • S. Makowski, Juliusz Słowacki, Warszawa 1980.
  • W. Próchnicki, Romantyczne światy. Czas i przestrzeń w dramatach Słowackiego, Kraków 1992.
  • D. Seweryn, Słowacki nie-mistyczny, Lublin 2001.
  • D. Siwicka, Romantyzm 1822-1863, Warszawa 1995, rozdz. IX: 4, 5, 6; XIII: 3, 4, 5.
  • J. Skuczyński, Odmiany form dramatycznych w okresie romantyzmu. Słowacki, Mickiewicz, Krasiński, Toruń 1993, rozdz. IV.
  • Słowacki mistyczny. Propozycje i dyskusje (...), red. M. Janion i M. Żmigrodzka, Warszawa 1981.
  • W. Szturc, Ironia romantyczna. Pojęcie, granice i poetyka, Wrocław 1992.
  • S. Treugutt, Beniowski. Kryzys indywidualizmu romantycznego, Warszawa 1964.
  • M. Tatara, Struktura mitu religijnego a "Król-Duch" Juliusza Słowackiego, w: Studia romantyczne, red. M. Żmigrodzka, Wrocław 1973.
  • A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1997, cz. 2, rozdz. III.
  • D. Zamącińska, Słynne – nieznane. Wiersze późne Mickiewicza, Słowackiego, Norwida, Lublin 1985.
  • Cz. Zgorzelski, Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackiego, Warszawa 1981, cz. IV i V.
  • M. Żmigrodzka, Etos ironii romantycznej – po polsku, w: Problemy wiedzy o kulturze. Prace dedykowane Stefanowi Żółkiewskiemu, red. A. Brodzka, M. Hopfinger i J. Lalewicz, Wrocław 1986.