XVI. Franciszek Zabłocki – paradoksy dramatu polskiego oświecenia

  • Sytuacja Zabłockiego w Warszawie w latach 1773-1788.
  • Komedia Zabłockiego: problem adaptacji i oryginalności.
  • Różnorodność i wielonurtowość dramaturgii Zabłockiego.
  • Fircyk w zalotach
  • portrety głównych bohaterów;
  • Aryst i Fircyk – dwie koncepcje życia i losu ludzkiego;
  • Gry i maski w Fircyku:
  • Jak mówią bohaterowie Fircyka, jak budowany jest dialog?
  • Artyzm i mistrzostwo utworu.
  • Sarmatyzm
  • Czy komedia jest tylko satyrą na Sarmatów? Jakie światy i środowiska skonstruowane zostały w tym utworze i co z tego wynika?
  • Jak realizuje się w komedii gra głupoty i mądrości; motyw "głupiego mędrka";
  • Jak można interpretować zakończenie komedii?
  • Król w kraju rozkoszy:
  • Problemy tekstu utworu;
  • Mit Arkadii i karnawalizacja świata;
  • Rola czarnoksiężnika;
  • Motyw szaleństwa;
  • Literackie aluzje i odwołania;
  • Wielowarstwowość utworu: aluzje aktualizujące.
  • Dramaty Zabłockiego a wcześniejsze komedie pisarzy Oświecenia polskiego.
  • Czy Zabłocki był polskim Molierem? Komedie Zabłockiego a komedia klasycystyczna.
  • Teatralizacja obrazu świata jako cecha wspólna dramatów Zabłockiego.
  • Zabłocki – "dostawca repertuaru teatralnego" czy dramaturg-artysta?

Utwory:

  • F. Zabłocki, Fircyk w zalotach, wstęp i oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1961, BN, s. I, nr 176 (lub wyd. nast.); Sarmatyzm; Król w kraju rozkoszy, wstęp i oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1973, BN, s. I, nr 214.
  • Teatr Franciszka Zabłockiego, t. 1-5, oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1994-1996.

Utwory pomocnicze:

  • F. Bohomolec, Małżeństwo z kalendarza lub Pijacy.
  • Moliére, Mizantrop.
  • P. Marivaux, Pułapka miłości.
  • Beaumarchais, Cyrulik sewilski albo Wesele Figara.

Źródła pomocnicze:

  • F.K. Dmochowski, Sztuka rymotwórcza, Pieśń III, oprac. S. Pietraszko, Wrocław 1956, BN, s. I, nr 158 lub w: Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740-1800. Świadomość literacka w Polsce. Antologia, część I, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1993.

Opracowania:

  • W. Borowy, Zabłocki, w: O poezji polskiej w wieku XVIII, wyd. 2, Warszawa 1978 (lub wyd. pierwsze, Warszawa 1948).
  • Dramaty Franciszka Zabłockiego: interpretacje, red. M. Cieński i T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2000.
  • R. Kaleta, Miejsce i społeczna funkcja literatów w okresie Oświecenia, w: Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, Wrocław 1973.
  • M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 1975 (lub wyd. nast.), s. 175-203.
  • T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1976 (lub wyd. nast.), s. 109--125, 420-427.
  • T. Kostkiewiczowa, Fircyk w zalotach, w: Dramat polski. Interpretacje, cz. I red. J. Ciechowicz i Z. Majchrowski, Gdańsk 2001.
  • W. Kubacki, Słowacki i Zabłocki, "Pamiętnik Literacki" 1964, z. 1.
  • A. Nicoll, Dzieje dramatu, Warszawa 1962.
  • J. Pawłowiczowa, Wstęp w: F. Zabłocki, Fircyk w zalotach (j.w.) i Wstęp w: Król w kraju rozkoszy (j.w.).
  • J. Pawłowiczowa, Franciszek Zabłocki, w: Pisarze polskiego oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, t. 1, Warszawa 1992.
  • K. Puzyna, Zabłocki i Słowacki, "Dialog" 1960, nr 7.
  • Z. Raszewski, Krótka historia teatru polskiego, Warszawa 1977, s. 66-78.
  • Z. Raszewski, Staroświecczyzna i postęp czasu, Warszawa 1963.
  • D. Ratajczakowa, Komedia oświeconych, Warszawa 1993 (szczególnie rozdz. V).
  • H. Stankowska, Fircyk w zalotach (Biblioteka Analiz Literackich), Warszawa 1962.
  • Z. Wołoszyńska, Komedia, w zbiorze: Słownik literatury polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1977 (lub wyd. 2 Wrocław 1991).