I. Średniowieczna poezja polska – idee, obrazy, wartości

  • Zasób tekstów, gatunki i tło kulturowe: wobec Zachodu i Wschodu; bernardyni a pieśń religijna; formy rodzime i wzory obce; tropy; sekwencje; kolędy; pieśni pasyjne i wielkanocne; pieśni maryjne; fragmenty erotyków; formy nieregularne.
  • Cechy liryki średniowiecznej: podmiot mówiący i sposób jego ujawniania się, ślady w tekście; próby intelektualizmu, problemy ekspresji; poezja obcująca z muzyką; wersyfikacja: wiersz zdaniowy a początki sylabizmu.
  • Obrazy i tematy: porządek przestrzeni; symbolika pionu: niebo – "zielona łąka" – "piekło otworzone"; cząstki przestrzeni znaczącej: kościół, krzyż; sprawy ludzkie i człowiek: gromada – osoba – dusza; ciało i erotyzm: temat miłości; człowiek przeciw światu: temat ascezy; trwoga: temat lęku i śmierci; temat pasyjny: Chrystus i Męka Pańska; Matka Boska pośredniczka i Maria bolesna; "ja" współcierpiący; wobec wieczności: temat metafizyczny; kwiaty: wiersze maryjne a próby poezji symbolicznej.
  • Idee: ład kosmiczny – "ja", byt i Bóg; człowiek jako osoba; świat jako wartość; pobożność pasyjna: (współcierpienie jako próba rozumienia Boga i więź z Nim); egzystencja ludzka: współcierpienie i obcowanie z Bogiem.
  • Arcydzieła: Bogurodzica – trop a kontakion, motyw Deisis (Deesis), wobec ikonografii i duchowości Wschodu i Zachodu, artyzm i styl; Posłuchajcie, bracia miła w zapisie Andrzeja ze Słupi – pieśń czy szczątek dramatu liturgicznego?, monolog jako wypowiedzenie bólu, tekst znamiennie ekspresyjny; pieśni Władysława z Gielniowa – Żołtarz Jezusow i rozważanie Męki, melodia i myśl, technika ornamentacyjna.

Polska poezja średniowieczna:

  • Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980, BN, s. I, nr 65.
  • W. Wydra i W. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984, wyd. 2, 1995.
  • Korona Dziewicy Maryi. Antologia polskich średniowiecznych pieśni maryjnych, oprac. R. Mazurkiewicz i M. Mikoś, Kraków 2002.

Opracowania główne:

  • A. Czyż, "Bogurodzica" – między Wschodem a Zachodem. (Kilka myśli o duchowej jedności Europy), w: Światło i słowo. Egzystencjalne czytanie tekstów dawnych, Warszawa 1995.
  • A. Czyż, Świat liryki wczesnego średniowiecza. Pierwsza pieśń pasyjna, w zbiorze: Wyobraźnia epok dawnych: obrazy – tematy – idee, red. J.K. Goliński, Bydgoszcz 2001.
  • A. Czyż, "Zdrow bądź, Krolu anielski" – najdawniejsza kolęda polska, w: Władza marzeń. Studia o wyobraźni i tekstach, Bydgoszcz 1998.
  • M. Dłuska, Próba teorii wiersza polskiego, wyd. 2, Kraków 1980, rozdz.: Nienumeryczny system zdaniowy.
  • M. Dłuska, Studia z historii i teorii wersyfikacji polskiej, wyd. 2, Warszawa 1978, t. 1.
  • M. Elżanowska, "Pieśni łysogórskie". Prolegomena filologiczne, "Pamiętnik Literacki" 1997, z. 2.
  • M. Elżanowska, Władysław z Gielniowa – poeta polskiego średniowiecza, w zbiorze: Nurt religijny w literaturze polskiego średniowiecza i renesansu, Lublin 1994.
  • R. Mazurkiewicz, Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela w kulturze średniowiecznej, Kraków 1994 (i wyd. nast.).
  • R. Mazurkiewicz, Matka Boska Kwietna. O średniowiecznej pieśni maryjnej "Kwiatek czysty, smutnego sierca ucieszenie...", "Pamiętnik Literacki" 1998, z. 4.
  • T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995 (i wyd. nast.).
  • L. Pszczołowska, Wiersz polski. Zarys historyczny, Wrocław 1997, część I: Średniowiecze.
  • P. Stępień, Chaos i ład. "Lament świętokrzyski" w świetle tradycji teologicznej, "Pamiętnik Literacki" 1998, z. 1.
  • E. Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków 1978.
  • T. Witczak, Literatura Średniowiecza, Warszawa 1990 (i wyd. nast.).
  • W. Wydra, Władysław z Gielniowa, Poznań 1992.

Opracowania dalsze:

  • A. Dąbrówka, Teatr i sacrum w średniowieczu, Wrocław 2001.
  • U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, tłum. M. Olszewski i M. Zabłocka, Kraków 1994.
  • A. Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, tłum. J. Dancygier, Warszawa 1976.
  • A. Guriewicz, Problemy średniowiecznej kultury ludowej, tłum. Z. Dobrzyniecki, Warszawa 1987, rozdz.: "Boska komedia" przed Dantem.
  • J. Huizinga, Jesień średniowiecza, tłum. T. Brzostowski, Warszawa 1974 (lub inne wyd.).
  • A. Kulawik, Wprowadzenie do teorii wiersza, Warszawa 1988, rozdz.: Wersyfikacja średniowieczna.
  • J. Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, tłum. H. Szumańska-Grossowa, Warszawa 1970 (i wyd. nast.).
  • J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981, s. 79-87.
  • C. Lewis, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, tłum. W. Ostrowski, Warszawa 1986 (i wyd. nast.).
  • M. Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1973 (i wyd. nast.), rozdz. 5: Rycerz w średniowieczu.
  • J. Popiel, Historia dramatu. Antyk, średniowiecze. Kraków 1986.
  • T. Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław 1984.
  • J. Woronczak, Polskość i europejskość literatury naszego średniowiecza, w: Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993.