Serwis Humanistyczny "Hamlet"
Uczeń
XXVIII OLiJP – Test językowy A i B
I. Oceń, czy podane zdania są poprawne. Jeśli znajdziesz w nich błędy językowe, podkreśl je i podaj sformułowania prawdziwe.
- Podawanie kotowi różnorodnych pokarmów w pierwszych tygodniach jego życia może doprowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu systemu trawiennego zwierzęcia.
- W sklepach sieci "MAX" znajdziesz wszystko, co potrzebne do biura i szkoły.
- Chcemy uaktywnić partię, sformułować nowy program, zdefiniować elektorat.
- Do zadań policji celnej należy zapobieganie i wykrywanie naruszeń prawa.
- Razem pojechali nad Wisłę i tu utopili auto, wymontowując wcześniej radio.
- Kiedy odkryto awarię, nie pracował już filter nr 2, w maszynowni nie wystarczało gaśnic do tłumienia ognia.
- Mleczko kolagenowe może być stosowane dla każdego rodzaju cery.
- Na pytanie, czy posiadam czas, zawsze odpowiadam, że jestem zajęty.
- Kiedy czytał lub słuchał niektórych wypowiedzi, zaśmiewał się w duchu.
- Adam nie stracił zimnej krwi, wyskoczył z samochodu, biegnąc przed siebie.
II. W podanym fragmencie podkreślono niektóre archaiczne formy fleksyjne. Określ ich liczbę i przypadek, podaj formy współczesnej polszczyzny odpowiadające im gramatycznie.
A i B: We dnioch sędziej jednego [...] sstał się głod w ziemi, przeńże to wyszedł z Betlema Judowa do kraja moabskiego, chcąc tam podróżnikiem być z swą żoną, a z dwiema synoma. Temu dziano Elimelech, żenie jego Noemi. Dwa syny jego, jeden Maalon, a drugi Telijon, Efratejscy z Betlema Judowa. A wszedszy do kraju moabskiego, tam bydlili. I umarł Elimelech, mąż Noemi, a ostała sama z syny. I pojęłasta sobie żony moabickie, z nichże jedna rzeczona Orfa, a druga Rut. I byli tam dziesięć lat, a obasta umarła [...] i ostała żona sirotą po dwu synu i po mężu [...] Daj wama naleźć pokoj w domiech tych mężów, jiż się wama dostaną.
"Biblia Królowej Zofii, Księga Rut"
forma staropolska: liczba, przypadek: forma współczesna:
III. 1. Dane są następujące wyrazy należące do jednej rodziny słowotwórczej:
A: pismo, pisarka, napisać, pisarzyna, pisać, pisarski, pisarz;
B: nauczyć, nauczycielski, uczyć, uczenie, nauczycielka, nauczyciel, nauczycielstwo.
- Uporządkuj je na wykresie odzwierciedlającym kierunek pochodności.
- W wyrazach pochodnych wyodrębnij formanty słowotwórcze. np. kaw – ka
- W jaki sposób formant zmienia znaczenia derywatu pisarzyna/uczenie w stosunku do podstawy?
IV. Przyjrzyj się poniższym frazeologizmom:
|
mieć bielmo na oczach masz babo placek wystrychnąć kogoś na dudka robić z gęby cholewę stajnia Augiasza | wyważać zamknięte drzwi wyprowadzić kogoś w pole czuć bluesa z innej beczki podrzucić kukułcze gniazdo |
| mieć nerwy jak postronki boki zrywać mieć niewyparzoną gębę przekroczyć Rubikon wyważać otwarte drzwi | znaleźć jeden język odkrywać Amerykę coś utknęło w martwym punkcie bujda na resorach dolać oleju do ognia |
- Znajdź wśród nich błędne związki, podaj wersje poprawne.
- Objaśnij znaczenie podkreślonych frazeologizmów.
- Wśród wymienionych przykładów wskaż dwa związki będące synonimami i zaznacz, który z nich ma charakter bardziej potoczny.
V. Zanalizuj podane wypowiedzenie wielokrotnie złożone:
- wypisz wypowiedzenia składowe i podkreśl składniki zespolenia;
- sporządź wykres wypowiedzenia;
- określ typy wypowiedzeń składowych.
A: Jeśli pisarz zdołał wywieźć ze swojego kraju blok surowca językowego, może w nim z powodzeniem kuć nawet na obczyźnie, gdyż – mimo że tworzy w oderwaniu – odnajduje w materiale własnego języka kształty i formy, do jakich pewnie nie dotarłby, będąc pod nieustannym naciskiem mowy żywej.
(z G. Herlinga – Grudzińskiego)
B: Choć zdarzają się okresy, że – nie wyjeżdżając tam, gdzie mógłbym spotkać Polaków – Posługuję się polszczyzną mówioną przygodnie, bo w samym neapolu nie mam zbyt wielu okazji do jej używania, przy pisaniu natrafiam na trudności wyłącznie literackiej natury
(z G. Herlinga – Grudzińskiego)
VI.
Mówiono o Norwidzie, oprawnym we wstążki,
W złoconych rogach lśniącym na stole w salonie.
Rzekł ktoś, do kart niechętnie przybliżając dłonie:
- Wszystko jest tu niejasne, wolę proste książki.
I dalej się o wierszach toczyła rozmowa:
Jedni ganili ciemność, inni – zdań zawiłość,
Czy w wierszu jest prawdziwa, czy udana miłość?
Najpiękniejsza poezja to są zwykłe słowa...
Nagle wiatr rozwiał okno i woń przewiał z alej,
Wszedł wieczór, za nim niebo różowe od chłodu.
Ktoś cisnął białą różę między nich z ogrodu.
Umilkli, obrażeni – i mówiono dalej.
(Jerzy Libert, Rozmowa o Norwidzie)
- Z podanego wiersza wypisz epitety określające Norwida.
- Jakiego znaczenia nabiera słowo Norwid pod wpływem tych określeń?Z jaką figurą stylistyczną mamy tu do czynienia?
- Wymień po jednym synonimie i antonimie wyrazów lśniący i niejasny.
- Objaśnij sens wyrażenia wiatr rozwiał okno.
- Jaką figurę stylistyczną można rozpoznać w wyrażeniu wszedł wieczór?
- Czym jest (jaki typ znaku reprezentuje) biała róża w wierszu Liberta?.
- Scharakteryzuj formę gramatyczną czasownika zaczynającego i kończącego utwór.
Źródło: www.olijp.p9.pl.
