XXXII OLiJP – Temat 4

IV. Język – wyobraźnia (na przykładzie poezji Leśmiana lub Przybosia)

  1. między "ja" i "nie-ja" – dialektyka podmiotu i świata,
  2. wybory form wierszowych i ich uzasadnienia światopoglądowe (np. koncepcja rytmu u Leśmiana),
  3. słownikowe znaczenie wyrazu a jego tekstowe modyfikacje,
  4. rola osobliwości stylistycznych (neologizm, peryfraza, polisemia, przekształcenia frazeologiczne i składniowe, itp.) w budowaniu poetyckiej wizji świata,
  5. niewyrażalne a przemilczane –wątki metafizyczne i sposób ich wysłowienia,
  6. obraz jako przygoda percepcji – sposoby dynamizacji opisu,
  7. metafora: jej idiomatyczność i niepowtarzalność, związek z całością utworu, wartości estetyczne oraz poznawcze,
  8. gatunki liryczne – za i przeciw,
  9. sen jako temat i jako forma (np. transformacje postaci, kompozycja asocjacyjna, zwielokrotnienie przestrzeni, symbolika),
  10. świat w oczach dziecka – forma i funkcje odwołań do wrażliwości dziecięcej,
  11. w stronę liryki pośredniej – czemu służy wprowadzanie elementów fabularnych w poezji?
  12. warianty i funkcje stylizacji (np. odwołania do folkloru, do poezji romantycznej, do mowy potocznej).

Opracowania

  • G. Bachelard, Wyobraźnia poetycka, przeł. H. Chudak, Warszawa 1975.
  • M. Baranowska, Surrealna wyobraźnia i poezja, Warszawa 1984.
  • E. Balcerzan, Systemy i przemiany gatunkowe w polskiej liryce lat 1918-1928. (w zb.:) Problemy literatury polskiej lat 1890-1918. Seria II, Wrocław 1974.
  • T. Dobrzyńska, "Mój intymny maty świat" a poetyckie sposoby konceptualizacji. Metafora, (w zb.:) Osoba w literaturze i komunikacji literackiej, Warszawa 2000.
  • G. Durand, Wyobraźnia symboliczna, przeł. C. Rowiński, Warszawa 1986.
  • H. Friedrich, Struktura nowoczesnej liryki, przeł. E. Feliksiak, Warszawa 1978.
  • K. Górski, Styl tekstu literackiego i jego badanie, [ w:] Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1970.
  • A. Okopień-Sławińska, Sny i poetyka, "Teksty" 1973, nr 2.
  • M. Popiel, Monolog i milczenie. Glosa do estetyki modernizmu, (w zb.:) Literatura wobec niewyrażalnego, Warszawa 1999.
  • E. Sapiro, Mowa jako rys osobowości, przeł. J. Japola, "Pamiętnik Literacki" 1972, z. 3.
  • J. Sławiński, Wokół teorii języka poetyckiego, [w:] Dzieło, język, tradycja, Warszawa 1974.
  • J. Starobinski, Wskazówki do historii pojęcia wyobraźni, "Pamiętnik Literacki" 1972, z. 4.
  • J. Błoński, Bergson a program poetycki Leśmiana, [w:] Studia o Leśmianie, Warszawa 1971.
  • M. Głowiński, Zaświat przedstawiony. Szkice o poezji Leśmiana, Warszawa 1981.
  • M. Głowiński, Wiersze Bolesława Leśmiana. Interpretacje, Warszawa 1972.
  • T. Karpowicz, Poezja niemożliwa. Modele Leśmianowskiej wyobraźni, Wrocław 1975.
  • A. Kluba, Niezrozumiale – nienazwane – nowoczesne. Leśmian i Iwaszkiewicz. Dwa modele poetyckiej niewyrażalności, (w zb.:) Literatura wobec niewyrażalnego, Warszawa 1999.
  • Z. Łapiński, Dwaj nowocześni: Leśmian i Przyboś, "Teksty Drugie" 1994, nr 5/6.
  • R. Nycz, Bolesława Leśmiana poezja nowoczesna, [w:] Lektury polonistyczne. Dwudziestolecie międzywojenne. II wojna światowa, t. l, Kraków 1997.
  • E. Olkuśnik, Słowotwórstwo na usługach filozofii, (w zb.:) Studia o Leśmianie, Warszawa 1971.
  • S.K. Papierkowski, Bolesław Leśmian. Studium językowe, Lublin 1964.
  • A. Sandauer, Pośmiertny tryumf Młodej Polski, [w:] Poeci czterech pokoleń, Kraków 1977.
  • o J. Sławiński, Semantyka poetycka Leśmiana, (w zb.) Studia o Leśmianie, Warszawa 1971.
  • J. Trznadel, Twórczość Leśmiana (Próba przekroju), Warszawa 1964.
  • Twórczość Bolesława Leśmiana, [w:] Łowy na kryteria, Warszawa 1965.
  • E. Balcerzan, Liryka Juliana Przybosia, Warszawa 1989.
  • E. Balcerzan, Przyboś metafizyczny, "Teksty Drugie" 1992, nr 4.
  • M. Delaperriere, Metafora absolutu, "Teksty Drugie", 1992 nr 4.
  • Juliana Przybosia najmniej słów. Analizy i interpretacje, red. S. Markowski, Warszawa 1991.
  • J. Kwiatkowski, Świat poetycki Juliana Przybosia, Warszawa 1972.
  • Z. Łapiński, Dwaj nowocześni: Leśmian i Przyboś, "Teksty Drugie" 1994, nr 5/6.
  • Z. Łapiński, "Ja piszę, ty malujesz", (w zb.:) Pogranicza i korespondencje sztuk, Wrocław 1980.
  • Z. Łapiński, Świat cały – jakże go zmienić w źrenicy (O kategoriach percepcyjnych w poezji Juliana Przybosia), (w zb.;) Studia z teorii i historii poezji. Seria II, Wrocław 1970.
  • J. Prokop, Budowa obrazu u Przybosia, "Ruch Literacki" 1960, z. 1-2.
  • A. Sandauer, Esteta czy Scyta? Albo Robotnik wyobraźni, [w:] Liryka i logika. Wybór pism krytycznych, Warszawa 1971.
  • J. Sławiński, Koncepcja języka poetyckiego awangardy krakowskiej, Wrocław 1965.
  • K. Wyka, Wola wymiernego kształtu, [w:] Rzecz wyobraźni, Warszawa 1977.