Socrealizm (1949 – ok. 1955)
Fragmenty do analizy i interpretacji
A. Mandalian
Dzisiaj
– za wszystko odpowiedzialny jest "wróg klasowy"; wszystko podporządkowane jest "walce klas":
Jeśli traktor nie może orać,
jeśli siew nie osiągnie skutku,
jeśli łamie się w ręku norma,
a od majstra zalatuje wódką,
jeśli zamarł warsztatu ruch,
spalił serce motor –
to fakt,
że działa klasowy wróg.
***
– człowiek-rzodkiewka; z wierzchu czerwony, w środku biały; "wymacywanie" wroga:
Czujniej, towarzysze,
czujniej,
dotrzymamy epoce kroku,
i pod skórą legitymacji
trzeba umieć wymacać wrogów.
W. Majakowski, Włodzimierz Iljicz Lenin
– wyższość dążeń kolektywu nad pragnieniami jednostki, postulaty prymatu organizacji nad żywiołem, kultury nad naturą, wołanie o dyscyplinę i oddawanie najwyższej czci partii:
Jednostka!
Co komu po niej?!
Jednostki głosik
cieńszy od pisku.
Do kogo dojdzie?
Ledwie do żony!
I to,
jeżeli pochyli się blisko.
Partia –
to głosów
jeden poryw –
zbity z bezliku
cichych i cienkich,
pękają
od nich
wrogów zapory,
jak w huku armat
w uszach
bębenki.
Przekład Adama Ważyka
Woroszylski – w życiu chodzi o to, aby:
Życia się nie przegrało w karty
ani dzierlatkom nie rozdało
– wygnanie z poezji tematu erotycznego.
"Kolego, Werterów nie potrzeba nam teraz"
– zwracał się Woroszylski do łódzkiego studenta, który popełnił samobójstwo z miłości;
Anna Kamieńska, Pisarzom jadącym na Śląsk
– jakie uczucia są właściwe:
trzeba z węgla śląskiego, z książek,
nawet z wyznań miłosnych
kłaść przęsła mostów nad państwami Europy
– właściwe uczucia to te, które pozwolą "kłaść przęsła mostów..."
Wiktor Woroszylski, Świerczewski
– trafne rozpoznanie wroga to, przede wszystkim kwestia trafnej intuicji klasowej rewolucjonisty:
Bo choć różny twych oczu blask
i różną przemawiasz mową,
przecież widziałem: masz
w każdym kraju twarz jednakową.
1949