CI. W kraju

  • Pod okupacją:
    nielegalny ruch wydawniczy (książki i prasa); wieczory autorskie; tajne nauczanie literatury polskiej; utwory do szuflady; pierwsze zetknięcie ze stalinowską polityką kulturalną (Wilno i Lwów).
  • Okres socrealizmu i przełom październikowy:
    "zamówienie społeczne" czyli centralne kierowanie literaturą i czytelnictwem; rozbudowa sieci bibliotek publicznych i zakładowych; prohibita; pisarze w zakładach pracy; cenzura; rola przekładów (utworów socrealistycznych i klasyki); rusyfikacja; załamywanie się systemu stalinowskiego – złagodzenie cenzury, nowe tytuły czasopism, przekłady współczesnej literatury zachodniej, łatwiejsze kontakty z wydawnictwami emigracyjnymi, obrachunki ze stalinizmem jako "wypaczeniem socjalizmu".
  • Niezależne instytucje literackie w l. 1976-1989: pierwsze czasopisma i książki "poza cenzurą", wyjście na powierzchnię w l. 1980-1981, rozkwit podziemnego życia literackiego w okresie stanu wojennego – publikacje, nagrody literackie, stypendia dla pisarzy, wieczory autorskie, spektakle, żywa wymiana między krajem a emigracją.
  • Literatura w warunkach demokracji parlamentarnej i gospodarki wolnorynkowej: konkurencja jako czynnik twórczości artystycznej – rywalizacja literatury ambitnej z literaturą popularną; dominacja prozy obcej, zwłaszcza amerykańskiej; nowe formy mecenatu (państwowego, samorządowego, prywatnego); decentralizacja a rozwój środowisk artystycznych i rozkwit prasy literackiej w różnych regionach kraju.

Opracowania:

  • L.M. Bartelski, Genealogia ocalonych. Szkice o latach 1939-1944, wyd. 3, Kraków 1974.
  • T. Burek, Zapomniana literatura polskiego Października, w: Żadnych marzeń, Londyn 1987.
  • J. Czachowska, B. Dorosz, Literatura i krytyka poza cenzurą 1977-1989 (Bibliografia druków zwartych), Wrocław 1992.
  • J. Czachowska, M.K. Maciejewska, T. Tyszkiewicz, Literatura polska i teatr w latach drugiej wojny światowej. Bibliografia, t. 3, Wrocław 1986.
  • O.S. Czarnik, Między dwoma Sierpniami. Polska kultura literacka 1944-1980, Warszawa 1993.
  • M. Głowiński, Nowomowa po polsku, Warszawa 1990.
  • M. Głowiński, Rytuał i demagogia. Trzynaście szkiców o sztuce zdegradowanej, Warszawa 1992.
  • M. Inglot, Polska kultura literacka Lwowa lat 1939-1941. Ze Lwowa i o Lwowie. Lata sowieckiej okupacji w poezji polskiej. Antologia utworów poetyckich w wyborze, Wrocław 1995.
  • Literatura i demokracja. Bezpieczne i niebezpieczne związki, Warszawa 1995.
  • Konspiracyjna publicystyka literacka 1940-1944. Antologia, oprac. Z. Jastrzębski, Warszawa 1973.
  • Z. Jarosiński, Nadwiślański socrealizm, Warszawa 1999.
  • R. Legutko, Bez gniewu i uprzedzenia, Paryż 1989.
  • J. Łukasiewicz, Wiersze w gazetach 1945-1949, Wrocław 1992.
  • J. Kott, Przyczynek do biografii, Londyn 1989, ANEKS (lub Warszawa 1991).
  • A. Michnik, Z dziejów honoru w Polsce. Wypisy więzienne, Paryż 1985 (lub inne wyd.).
  • Cz. Miłosz, Zniewolony umysł, Paryż 1953 (lub np. Kraków 1990).
  • Cz. Miłosz, Strefa chroniona, w: Ogród nauk, Paryż 1979 (lub Lublin 1991).
  • T. Nyczek, Powiedz tylko słowo. Szkice literackie wokół "pokolenia '68", Londyn 1985.
  • A. Paczkowski, Konspiracyjne czasopisma literackie okresu drugiej wojny światowej w kraju, w: Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław 1993.
  • J. Prokop, Wyobraźnia pod nadzorem. Z dziejów literatury i polityki w PRL, Kraków 1994.
  • M. Puchalska, "Zapis", w: Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław 1993.
  • L. Rola [Burska], Samoobrona czy walka o nową treść? O funkcjach "Zapisu" i "Pulsu", w: Literatura źle obecna (Rekonesans), Londyn 1984.
  • J. Sławiński, Krytyka nowego typu, "Wezwanie" 1985 nr 8, (przedr. w: Teksty i teksty, Warszawa 1990).
  • J. Sławiński, Zanik centrali, "Kresy" 1994, nr 18.
  • J. Smulski, Pękanie lodów, Toruń 1995.
  • J. Święch, Literatura polska w latach II wojny światowej, Warszawa 1997 (rozdz. I-III, s. 15-102).
  • W. Tomasik, Polska powieść tendencyjna 1949-1955: problem perswazji literackiej, Wrocław 1988.
  • W. Tomasik, Słowo o socrealizmie. Szkice, Bydgoszcz 1991.
  • J. Trznadel, Hańba domowa. Rozmowy z pisarzami, Paryż 1986 (lub np. Warszawa 1990).
  • J. Walc, Wolna wałkowa, w: Wybierane, Warszawa 1989 (Biblioteka "Krytyki").
  • A. Wat, Mój wiek. Pamiętnik mówiony, przedmowa Cz. Miłosz, oprac. L. Ciołkoszowa, cz. 1-2, Londyn 1977 (lub Warszawa 1990).
  • A. Werner, Polskie, arcypolskie..., Warszawa 1987, NOWA (lub Londyn 1987, Polonia).
  • G. Wołowiec, Nowocześni w PRL: Przyboś i Sandauer, Wrocław 1999.