XCV. Czesław Miłosz

  • Poezja zmysłów i intelektu, szczegółu obyczajowego i syntezy dziejowej.
  • Ludzie, przyroda, miasta: metafizyka pamięci.
  • Poezja polimorficzna: różnorodność odmian gatunkowych, rejestrów stylistycznych i form wersyfikacyjnych.
  • Nawiązania: klasycyzm, romantyzm, symbolizm.
  • Poeta a totalitaryzm: polemika z teorią i praktyką nazizmu i komunizmu.
  • Wobec Zagłady.
  • Odnowiciel liryki obywatelskiej.
  • Odnowiciel poezji religijnej.
  • Poeta tłumaczem: miejsce przekładu we własnym projekcie twórczym.
  • Poeta eseistą: składniki autobiografii, historiozofii i teologii kultury w prozie Miłosza.
  • Poeta krytykiem literackim: komentator, polemista, propagator poezji.

Utwory:

  • Wiersze, t. 1-3, Kraków 1993; Mowa wiązana, Warszawa 1986 (wyd. 2, Olsztyn 1989); Wypisy z ksiąg użytecznych, Kraków 1994; Ewangelia według Marka. Apokalipsa, tłum. z grec., Lublin 1989; Księga Hioba, tłum. z hebr., Lublin 1981; Księga psalmów, tłum. z hebr., Lublin 1982; Księga mądrości, tłum. z grec., Paris 1989; Księgi pięciu megilot, tłum. z hebr. i grec., Lublin 1984; Zniewolony umysł, Paryż 1953 (wiele przedr., ostatni: Kraków 1990); Dolina Issy, Paryż 1955 (wiele przedr., ostatni: Kraków 1993); Rodzinna Europa, Paryż 1959 (wiele przedr., ostatni: Warszawa 1990); Ziemia Ulro, Paryż 1977 (kilka przedr., ostatni: Warszawa 1982); Ogród nauk, Paryż 1979 (pierwsze pełne wyd. krajowe: Lublin 1991); Świadectwo poezji. Sześć wykładów o dotkliwościach naszego wieku, Paryż 1983 (wyd. krajowe, z opuszcz. cenz.: Warszawa 1987); Rok myśliwego, Paryż 1990; Jakiegoż to gościa mieliśmy: o Annie Świrszczyńskiej, Kraków 1994; Na brzegu rzeki, Kraków 1994; Piesek przydrożny, Kraków 1997; Życie na wyspach, Kraków 1997; To, Kraków 2000; Druga strona, Kraków 2002.

Źródła pomocnicze:

  • Wańkowicz i Miłosz w świetle korespondencji, pod. do druku A. Ziółkowska, "Twórczość" 1981, nr 10.
  • E. Czarniecka (R. Gorczyńska), Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Komentarze, Nowy Jork 1983 (przedr. Kraków 1992).
  • Czesława Miłosza autoportret przekorny. Rozmowy przepr. A. Fiut, Kraków 1988.

Opracowania:

  • J. Błoński, O "Traktacie poetyckim", "Twórczość" 1983, nr 12.
  • J. Błoński, Zdanie, "Tygodnik Powszechny" 1983, nr 14/15.
  • W. Bolecki, Księga buntowników. Posłowie w: Cz. Miłosz, Dolina Issy, Warszawa 1998.
  • W. Bolecki, Proza Miłosza, "Pamiętnik Literacki" 1984, z. 2 (Przedr. w: Pre-teksty i teksty, Warszawa 1991).
  • A. Fiut, Moment wieczny. O poezji Czesława Miłosza, Warszawa 1993 (wcześniejsza wersja: Paryż 1987).
  • M. Głowiński, "Przedmieście" Czesława Miłosza. Próba interpretacji, "Pamiętnik Literacki" 1987, z. 1.
  • W. Gombrowicz, Dziennik 1953-1956, Kraków 1986 (Dzieła, t. 7), s. 20-38, 149-151 oraz Dziennik 1957-1961 (Dzieła, t. 8), s. 236-238.
  • W. Gombrowicz, Dziennik 1961-1966, Kraków 1988, t. 9, s. 56-60.
  • W. Gombrowicz, Przeciw poetom: dialog o poezji z Czesławem Miłoszem, wstęp F. Cataluccio, Kraków 1995.
  • R. Gorczyńska (Ewa Czarnecka), Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Komentarze, Kraków 1992.
  • J. Kwiatkowski, Miłosz u progu okupacji. "Rzeka", w: Prace ofiarowane Henrykowi Markiewiczowi, red. T. Weiss, Kraków 1984.
  • A.St. Kowalczyk, Kryzys świadomości europejskiej w eseistyce polskiej lat 1945-1977 (Vincenz – Stempowski – Miłosz), Warszawa 1990.
  • M.P. Markowski, Miłosz: dylematy autoprezentacji, "Teksty Drugie" 1991, nr 1-2.
  • Cz. Miłosz, Trzy zimy oraz Głosy o wierszach (eseje), red. R. Gorczyńska, P. Kłoczowski, Londyn 1987, ANEKS.
  • A. Okopień-Sławińska, "Przedmieście" jako inna "Piosenka o końcu świata". Przyczynek do opisu sztuki poetyckiej Czesława Miłosza, "Pamiętnik Literacki" 1987, z. 1.
  • "Pamiętnik Literacki" 1981, z. 4 (numer tematyczny).
  • Poznawanie Miłosza. Studia i szkice o twórczości poety, red. J. Kwiatkowski, Kraków 1985.
  • M. Stala, Ekstaza o wschodzie słońca. O poezji Cz. Miłosza. Posłowie, w: Cz. Miłosz, Poezje, Kraków 1999.
  • "Teksty" 1981, z. 4 (numer tematyczny); "Teksty Drugie" 2001, z. 3/4.
  • K. Zajas, Miłosz i filozofia, Kraków 1997.
  • M. Zaleski, Przygoda drugiej awangardy, Warszawa 1984, rozdz. 10.
  • M. Zaleski, Miłosz: Piosenki niewinności i doświadczenia, "Teksty Drugie" 1991, nr 1-2 (przedr. w: Formy pamięci. O przedstawianiu przeszłości w polskiej literaturze współczesnej, Warszawa 1996).
  • R. Zimand, Trzydzieści lat temu i później, w: Wojna i spokój. Szkice trzecie, Londyn 1984 (lub w: Miłosz, Tyrmand, Zinowiew, Warszawa 1982, Wydawnictwo "Krąg").