LXXXVIII. Poezja

  • Historyczny współczynnik przemian:
    1. Obrachunki wojenne i wobec nowych zagrożeń – lata 1945-1947.
    2. Poezja pod kontrolą totalną – 1948-1955.
    3. Trzy nurty odnowy poetyckiej: kolejne fazy liryki protestu (druga połowa lat pięćdziesiątych, lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte); poezja "lingwistyczna"(druga połowa lat pięćdziesiątych i lata sześćdziesiąte); różne warianty poezji kontemplacyjnej i religijnej (poczynając od 1956 r.).
  • Wewnętrzna dynamika przemian:
    1. Tradycja synkretyczna: spadek dwudziestolecia międzywojennego i francuskiego nadrealizmu.
    2. Kontakty międzynarodowe: lekcja poezji anglosaskiej i rosyjskiej (akmeiści).
    3. Stare i nowe odmiany gatunków poetyckich.
    4. Pluralizm systemów wersyfikacyjnych i rosnąca przewaga wiersza wolnego.
    5. Stylistyka pastiszu, parodii i groteski: jej funkcje i warianty.
    6. Rzeczy prywatne a sprawy publiczne: między liryką a retoryką.
    7. Poezja śpiewana.
  • "Moralizm ironiczny" – swoistość poezji polskiej ostatniego półwiecza.

Utwory:

  • Wybrane wiersze Stanisława Barańczaka, Mirona Białoszewskiego, Zbigniewa Bieńkowskiego, Julii Hartwig, Zbigniewa Herberta, Jarosława Iwaszkiewicza, Mieczysława Jastruna, Tymoteusza Karpowicza, Ryszarda Krynickiego, Ewy Lipskiej, Czesława Miłosza, Janusza St. Pasierba, Jacka Podsiadło, Juliana Przybosia, Tadeusza Różewicza, Jarosława Marka Rymkiewicza, Arnolda Słuckiego, Edwarda Stachury, Wisławy Szymborskiej, Marcina Świetlickiego, Anny Świrszczyńskiej, Jana Twardowskiego, Aleksandra Wata, Adama Ważyka, Kazimierza Wierzyńskiego, Rafała Wojaczka, Adama Zagajewskiego.

Opracowania:

  • S. Balbus, "Pierwszy ruch jest śpiewanie" (O wierszu Miłosza – rozpoznanie wstępne), w: Poznawanie Miłosza, red. J. Kwiatkowski, Kraków 1985.
  • S. Balbus, Między stylami, Kraków 1993.
  • E. Balcerzan, Poezja jako samopoczucie, "Teksty Drugie" 1990, nr 1 (przedr. w: Przygody człowieka książkowego (Ogólne i szczególne), Warszawa 1990).
  • M. Baranowska, Surrealna wyobraźnia i poezja, Warszawa 1984.
  • M. Baranowska, Obrazy poezji. Autoportrety i portrety w: Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, red. A. Brodzka, L. Burska, Warszawa 1998.
  • S. Barańczak, Przed i po. Szkice o poezji krajowej przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, Londyn 1988, "ANEKS".
  • S. Barańczak, Etyka i poetyka, Paryż 1979 (lub inne wydanie).
  • S. Barańczak, Zaufać nieufności. Osiem rozmów o sensie poezji 1990-1992, Kraków 1993.
  • W. Bolecki, Język jako świat przedstawiony. O wierszach Stanisława Barańczaka, "Pamiętnik Literacki" 1985, z. 2 (przedr. w: Pre-teksty i teksty, Warszawa 1991).
  • Z. Jarosiński, Postacie poezji, Warszawa 1985.
  • T. Kłak, Granice bohatera, w: Od Kochanowskiego do Różewicza. Prace ofiarowane Arturowi Hutnikiewiczowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. J. Kryszak, Toruń 1988.
  • J. Kwiatkowski, Felietony poetyckie, Kraków 1982.
  • A.Legeżyńska, P. Śliwiński, Poezja polska po 1968 roku, Warszawa 2000.
  • A.Legeżyńska, Gest pożegnania. Szkice o poetyckiej świadomości elegijno-ironicznej, Poznań 1999.
  • J.J. Lipski, Szkice o poezji, Paryż 1987.
  • J. Łukasiewicz, Oko poematu, Wrocław 1991.
  • M. Łukaszuk-Piekara, "Wizje splątane z historiami." Autobiografia liryczna poety, Lublin 2000.
  • Cz. Miłosz, Świadectwo poezji. Sześć wykładów o dotkliwościach naszego wieku, Paryż 1983 (wyd. krajowe, z opuszcz. cenz.: Warszawa 1987).
  • Cz. Miłosz, Polska szkoła w poezji. Z ... rozmawia A. Fiut, "Teksty Drugie" 1990, nr 1.
  • Cz. Miłosz, Przeciw poezji niezrozumiałej. Postscriptum, "Teksty Drugie" 1990, nr 5/6.
  • R. Nycz, Parodia i pastisz. Z dziejów pojęć artystycznych w świadomości literackiej XX wieku, w: Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa 1993.
  • A. Okopień-Sławińska, Pomysły do teorii wiersza współczesnego (na przykładzie poezji Przybosia), w: Styl i kompozycja, red. J. Trzynadlowski, Wrocław 1965.
  • A. Okopień-Sławińska, Wiersz awangardowy dwudziestolecia międzywojennego, "Pamiętnik Literacki" 1965, z. 2.
  • A. Okopień-Sławińska, Wiersz wolny, w: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 2, Warszawa 1985 (lub wyd. nast.).
  • L. Pszczołowska, Dlaczego wierszem? Warszawa 1967.
  • A. Sandauer, Pisma zebrane, t. 1: Studia o literaturze współczesnej, Warszawa 1985.
  • Z. Siatkowski, Wersyfikacja Tadeusza Różewicza wśród współczesnych metod kształtowania wiersza, "Pamiętnik Literacki" 1958, z. 3.
  • J. Sławiński, Próba porządkowania doświadczeń oraz Rzut oka na ewolucję poezji polskiej w latach 1956-1980, w: Teksty i teksty, Warszawa 1990.
  • M. Stala, Chwile pewności. 20 szkiców o poezji i krytyce, Kraków 1991.
  • M. Stala, Druga strona. Notatki o poezji współczesnej, Kraków 1997.
  • P. Śliwiński, Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej, Kraków 2002.
  • H. Zgółkowa, T. Zgółka, Słownictwo współczesnej poezji polskiej. Listy frekwencyjne, t. 1-2, Poznań 1992.