LXXXIII. Lagry i łagry

  • Obóz jako ekstrakt systemów totalitarnych: "kamienny świat" lagrów nazistowskich, "białe krematoria" łagrów komunizmu.
  • Człowiek w sytuacjach granicznych: uwewnętrznione normy etyczne a reguły przetrwania.
  • Literatura wobec realności Oświęcimia i Kołymy: jak opisać doświadczenia obozów, jak wpisać je w losy kultury; idee osoby ludzkiej, sposoby konstruowania narracji.
  • Rola zapisów obozowego doświadczenia w problematyzacji granic i zadań literatury w półwieczu powojennym.

Utwory:

  • T. Borowski, Utwory wybrane, opr. A. Werner, Wrocław 1991, BN, s. I, nr 276.
  • G. Herling-Grudziński, Inny świat. Zapiski sowieckie, Londyn 1953 (oraz wiele wydań emigracyjnych, w "drugim obiegu", oraz wyd. krajowe, już oficjalne: Warszawa 1992 i nast.).
  • M. Czapska (oprac.), Polacy w ZSRR (1939-1942) Antologia, Paryż 1963 (wyd. krajowe – Warszawa 1991).
  • Mój Bildungsroman, wstęp w: G. Herling-Grudziński, Inny świat. Lekcja literatury z W. Boleckim, Kraków 2000.

Źródła pomocnicze:

  • H. Arendt, Eichman w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła, tłum. A. Szostkiewicz, Kraków 1987.
  • A. Pawełczyńska, Wartość i przemoc. Zarys socjologiczny problematyki Oświęcimia, Warszawa 1973.
  • W. Szałamow, Bez powrotu, przekł. J. Baczyński, Gdańsk 1996.
  • W. Szałamow, Procurator Judei i inne utwory, wyboru dokonał L. Budrecki, przeł. M. Kotowska, Z. Podgórzec, A. Pomorski, Warszawa 1991.

Opracowania:

  • J. Błoński, Borowski i Herling. Paralele, "Tygodnik Powszechny" 1991, nr 21.
  • W. Bolecki, "Inny świat" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Warszawa 1994 (Biblioteka Analiz Literackich).
  • L. Burska, Obozowa literatura, w: Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław 1992.
  • T. Drewnowski, Fałszywe paralele, "Polityka" 1991, nr 23.
  • T. Drewnowski, Ucieczka z kamiennego świata. O Tadeuszu Borowskim, wyd. 3, Warszawa 1992 (wyd. pierwsze – 1972).
  • Etos i artyzm. Rzecz o Gustawie Herlingu-Grudzińskim, red. S. Wysłouch, R.K. Przybylski, Poznań 1991.
  • Inny świat. [Rozmowa z autorem] w: G. Herling-Grudziński, W. Bolecki, Rozmowy w Dragonei, Warszawa 1997.
  • Z. Kudelski, Pielgrzym Świętokrzyski. Szkice o Herlingu Grudzińskim, Lublin 1991.
  • Z. Kudelski, Studia o Herlingu-Grudzińskim: twórczość, recepcja, biografia, Lublin 1998.
  • Cz. Miłosz, Beta, czyli nieszczęśliwy kochanek, w: Zniewolony umysł, Paryż 1953 (oraz wiele innych wyd., ostatnie – Kraków 1990).
  • R.K. Przybylski, Być i pisać. O prozie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Poznań 1991.
  • I. Sariusz-Skąpska, Polscy świadkowie Gułagu, Kraków 1995.
  • Świadectwa i powroty nieludzkiego czasu, red. J. Święch, Lublin 1990.
  • A. Werner, Zwyczajna Apokalipsa. Tadeusz Borowski i jego wizja świata obozów, Warszawa 1971 i wyd. nast., Warszawa 1981.