LXXVI. Stefan Żeromski

  • Narodziny artysty. W jakich warunkach kształtowała się osobowość pisarska Żeromskiego? (Na podstawie Dzienników).
  • Przeżycie pokoleniowe – rok 1863 (Rozdziobią nas kruki, wrony..., Wierna rzeka, Echa leśne).
  • Powieści o "dorastaniu" i społecznej inicjacji – Syzyfowe prace, Przedwiośnie.
  • Etos inteligencki w twórczości Żeromskiego (Ludzie bezdomni, Walka z szatanem, opowiadania: Siłaczka, Doktor Piotr).
  • Świat wartości w pisarstwie Żeromskiego: dobro i zło natury ludzkiej (Popioły, Ludzie bezdomni); miłość i okrucieństwo (Dzieje grzechu); świętość i grzech (Walka z szatanem, Uciekła mi przepióreczka...); miałkość historii i sens cierpienia (Popioły, Duma o hetmanie); spokój sumienia i uroda życia.
  • Warsztat pisarski: napięcie pomiędzy narracją obiektywną i subiektywną; przemieszanie różnych kategorii estetycznych (wzniosłość, wulgarność, piękno i brzydota); wielogatunkowość i wielostylowość prozy Żeromskiego (od rapsodu do powieści popularnej); różne kreacje językowe – od literackiej polszczyzny po swoiste konstrukcje i neologizmy.
  • Subiektywizacja narracji: "ja" liryczne w prozie poetyckiej (Wisła, Międzymorze, Puszcza Jodłowa); głos Żeromskiego-publicysty (ja jako "ja").

Utwory:

  • S. Żeromski, Dzieła, pod red. S. Pigonia, wstęp H. Markiewicz, Warszawa 1956- –1957; Dzienniki, red. J. Kądziela, Warszawa 1963-1970; Na probostwie w Wyszkowie, w: Pisma polityczne, wybór i oprac. A. Bojarska, Londyn 1988; Syzyfowe prace, oprac. A. Hutnikiewicz, Wrocław 1973, BN, s. I, nr 216; Wierna rzeka, oprac. Z.J. Adamczyk, Wrocław 1978, BN, s. I, nr 232; Wybór opowiadań, oprac. A. Hutnikiewicz, Wrocław 1971, BN, s. I, nr 203.

Opracowania:

  • S. Adamczewski, Serce nienasycone, Poznań 1930, wyd. zmienione pt. Sztuka pisarska Żeromskiego, Kraków 1949.
  • W. Borowy, O Żeromskim, oprac. Z. Stefanowska, wyd. 2, Warszawa 1964.
  • I. Drozdowicz-Jurgielewiczowa, Technika powieści Żeromskiego, Warszawa 1929.
  • A. Hutnikiewicz, "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego, Warszawa 1967 (lub wyd. 4 – Warszawa 1974).
  • A. Hutnikiewicz, Stefan Żeromski, wyd. 7, Warszawa 1973.
  • A. Hutnikiewicz, Żeromski, Warszawa 1987.
  • J.Z. Jakubowski, Stefan Żeromski, wyd. 2, Warszawa 1975.
  • J.Z. Jakubowski, Nowe spotkania z Żeromskim. Studia – szkice – polemiki, wyd. 2, Warszawa 1975.
  • S. Kasztelowicz, S. Eile, Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości, wyd. 2, Kraków 1976.
  • J. Kądziela, Młodość Stefana Żeromskiego, Warszawa 1976 lub wyd. 2 zmienione, Warszawa 1979.
  • J. Kulczycka-Saloni, Pozytywizm i Żeromski, Warszawa 1977.
  • H. Markiewicz, "Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego, Warszawa 1966.
  • H. Markiewicz, Prus i Żeromski, wyd. 2, Warszawa 1964.
  • J. Paszek, Sztuka aluzji literackiej. Żeromski – Berent – Joyce, Katowice 1984.
  • S. Pigoń, Pułapki na realistów, w: Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zygmuntowi Szweykowskiemu, Wrocław 1966, s. 293-309.
  • S. Piołun-Noyszewski, Stefan Żeromski, Warszawa 1928.
  • W. Słodkowski, "Syzyfowe prace" Stefana Żeromskiego, wyd. 4 uzup., Warszawa 1972.
  • Żeromski i Reymont [praca zbiorowa], tu m.in. prace o języku Żeromskiego, Warszawa 1978.
  • Żeromski. Z dziejów recepcji twórczości 1895-1964, wybór i wstęp Z.J. Adamczyk, Warszawa 1975.