LXIII. Miasta pełne tajemnic. Metropolie realistów i naturalistów

  • Dziewiętnastowieczne "procesy przeciwko miastu": romantycy, pozytywiści, naturaliści – specyfika relacji.
  • Urbanizacja powieści – sposoby opisu.
  • Rola estetyki naturalizmu w eksplozji tematu miejskiego.
  • Miejsce znaczące i opozycje przestrzeni.
  • Miasto jako przestrzeń destrukcji.
  • Człowiek w miejskiej dżungli.
  • Miasto: zakłócenia komunikacji.
  • Mowa miasta. Miasto i problem języka artystycznego.

Utwory:

  • B. Prus, Lalka; A. Sygietyński, Wysadzony z siodła; G. Zapolska, Córka Tuśki, Kaśka Kariatyda; E. Zola, Brzuch Paryża i Wszystko dla pań; Ch. Baudelaire, Malarz życia nowoczesnego; W. Berent, Ozimina; S. Żeromski, Dzieje grzechu; W.S. Reymont, Ziemia obiecana.

Opracowania:

  • M. Baranowska, "Miasto – wszechświat". "Ozimina" Berenta, "Teksty Drugie" 1992, z. 3.
  • W. Benjamin, Paryż – stolica XIX wieku, w tegoż: Twórca jako wytwórca, Poznań 1975.
  • J. Detko, Warszawa naturalistów, Warszawa 1980.
  • M. Głowiński, Labirynt – przestrzeń obcości, w: tegoż, Mity przebrane, Kraków 1990.
  • M. Głowiński, Wstęp do: W. Berent, Ozimina, Wrocław 1974.
  • J. Jedlicki, Proces przeciwko miastu, "Teksty Drugie" 1991, z. 5.
  • I. Maciejewska, Wielkie miasto w prozie okresu Młodej Polski a problemy naturalizmu, w: Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu, seria III, red. E. Jankowski i J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1984.
  • D. Knysz-Rudzka, Proza buntu i prowokacji (o spotkaniach Gabrieli Zapolskiej z naturalizmem), w: tejże, Europejskie powinowactwa naturalistów polskich, Warszawa 1992.
  • J. Kulczycka-Saloni, D. Knysz-Rudzka, E. Paczoska, Naturalizm i naturaliści w Polsce. Poszukiwania, doświadczenia, kreacje, Warszawa 1992.
  • Miasto, kultura, literatura, wiek XIX, red. J. Data, Gdańsk 1993 (tu studia W. Gutowskiego i E. Ihnatowicz).
  • E.Paczoska, Lalka czyli rozpad świata, Białystok 1995.
  • M. Popiel, Od topografii do przestrzeni mitycznej. Analiza przestrzeni w "Ziemi obiecanej" Reymonta, "Pamiętnik Literacki" 1979, z. 4.
  • M. Popiel, Metamorfozy piekła. O retoryce antycywilizacyjnej w powieści młodopolskiej, w: Stulecie Młodej Polski. Studia, red. M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków 1995.