XIV. Rozwój polskiego języka literackiego [od XVII w. do początków wieku XX]

  • Periodyzacja dziejów języka polskiego.
  • Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVII i XVIII w. Najważniejsze zmiany w fonetyce (zanikanie samogłosek pochylonych) i we fleksji (zmiany w liczbie mnogiej deklinacji rzeczowników a kategoria rodzaju gramatycznego).
  • Proces normalizacji języka literackiego. Unifikacja języka a udział regionów w procesie jego kształtowania.
  • Słownictwo i frazeologia.
  • Prace nad językiem polskim – słowniki (G. Knapiusz, S.B. Linde), podręczniki języka polskiego od XVII do połowy XIX w. (zwłaszcza podręczniki dla cudzoziemców – O. Kopczyński, J. Mroziński).
  • Język polski a łacina w XVII i XVIII w. Styl makaroniczny.
  • Wpływy języków obcych na język polski (francuskie, niemieckie, ruskie, orientalne).
  • Wpływ języka polskiego na inne języki (ruskie, litewski, czeski).
  • Język polski pod zaborami.

Lektura:

  • Odpowiednie pozycje z Lektury ogólnej, przede wszystkim: 1, 2, 3, 4 (hasło: Styl makaroniczny), 92 (t. I i II), 95, 117, 121 (od s. 107), 134.

Ponadto:

  • S. Hrabec, Elementy kresowe w języku niektórych pisarzy polskich XVI i XVII w., Toruń 1949.
  • M. Kucała, Rodzaj gramatyczny w historii polszczyzny, Wrocław 1978.
  • Z. Kurzowa., Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI-XX w., Warszawa 1993.
  • Z. Kurzowa, O mowie Polaków na kresach wschodnich, "Nauka dla Wszystkich" nr 460, Kraków 1993.
  • F. Pepłowski, Słownictwo i frazeologia polskiej publicystyki okresu Oświecenia i Romantyzmu, Warszawa 1961.
  • J. Puzynina, "Thesaurus" Grzegorza Knapiusza. Siedemnastowieczny warsztat pracy nad językiem polskim, Wrocław 1961.
  • H. Rybicka, Zapożyczenia z łaciny w języku polskim XVIII w., "Polonistyka" 1968 nr 3, s. 17-25.
  • H. Rybicka, Z dziejów wpływu łaciny na kształtowanie się polskiego języka literackiego. (Zapożyczenia siedemnastowieczne), "Prace Filologiczne" XIX (1969), s. 205-211.
  • W.R. Rzepka, Morfologizacja i demorfologizacja rodzaju w historii paradygmatu liczby mnogiej rzeczowników polskich, "Poradnik Językowy" 1986, z. 5, s. 292-305.
  • W. Taszycki, Obrońcy języka polskiego, wiek XV-XVIII, Wrocław 1953 (i wyd. nast.).
  • S. Urbańczyk, Prace z dziejów języka polskiego, Wrocław 1979.
  • J. Węgier, Język komediopisarzy Oświecenia. Słowotwórstwo, słownictwo, frazeologia, Warszawa 1973.
  • J. Zieniukowa, Główne procesy normalizacyjne we fleksji polskich rzeczowników od XVI do XIX wieku (w świetle badań z ostatniego 30-lecia), "Język Polski" LXXII (1992), z. 2-3, s. 86-94.
  • J. Zieniukowa, Z dziejów polszczyzny literackiej w XVIII w. Język pism Jana Jabłonowskiego wobec ówczesnych przepisów normatywnych, Wrocław 1968.