Lista tematów na część ustną egzaminu maturalnego z języka polskiego – rok szkolny 2006/2007

Literatura

  1. Przeanalizuj problem ksenofobii i tolerancji w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Porównaj stanowiska twórców.
  2. Porównaj różne ujęcia motywu "prywatnej ojczyzny" w literaturze polskiej XIX i XX w.
  3. Przedstaw koncepcję ludzkiego życia i szczęścia w literaturze wybranych epok.
  4. Porównaj rolę dworu ziemiańskiego w literaturze polskiej XIX i XX wieku.
  5. Tradycja romantyczna w literaturze polskiej po 1863 r. Przeprowadź analizę zjawiska na podstawie wybranych utworów różnych twórców.
  6. Zinterpretuj rolę komizmu w wybranych utworach literackich różnych epok.
  7. Przedstaw różne aspekty cierpienia ukazane w literaturze wybranych epok literackich.
  8. Porównaj oblicza klasycyzmu w literaturze XX w. (Staff, Herbert, Miłosz, Szymborska...)
  9. Scharakteryzuj i porównaj obrazy mieszczaństwa w twórczości wybranych pisarzy XIX i XX wieku.
  10. Tradycje barokowe we współczesnej poezji. Zinterpretuj funkcje wybranych motywów.
  11. Przedstaw funkcjonowanie etosu rycerskiego w wybranych utworach literackich różnych epok.
  12. Wątki i motywy ludowe w literaturze polskiej. Scharakteryzuj ich funkcję w wybranych utworach romantycznych i młodopolskich.
  13. Wizje ustrojów politycznych w literaturze. Przeprowadź analizę na podstawie wybranych utworów z literatury XX wieku.
  14. Współczesne odmiany prozy historycznej. Przedstaw i porównaj twórczość T. Parnickiego, W. Terleckiego i M. Brandysa lub innych twórców.
  15. Żywotność mitologii i Biblii w literaturze. Przeprowadź analizę zagadnienia na podstawie wybranych utworów dwu epok.
  16. Bezkompromisowość i kompromis. Scharakteryzuj postawy wybranych bohaterów literackich dwu epok.
  17. Uczyć, wychowywać, dawać świadectwo prawdzie, bronić zagrożonych wartości. Na podstawie wybranych utworów scharakteryzuj rolę i zadania pisarza w 2 wybranych epokach.
  18. Motyw przemijania w literaturze polskiej. Przeprowadź analizę na podstawie literatury barokowej i romantycznej.
  19. Tradycje dramatu poetyckiego w literaturze polskiej. Przedstaw zagadnienie na podstawie utworów romantycznych, młodopolskich i współczesnych. Wskaż kierunki ewolucji tego typu dzieł.
  20. Na przykładzie wybranych utworów zaprezentuj, w jaki sposób funkcjonuje w literaturze motyw amor sacer i amor vulgaris.
  21. Na podstawie wybranych utworów XIX i XX w. omów problematykę fikcji i prawdy w utworach inspirowanych biografią autora.
  22. Bohaterowie samotni z wyboru i konieczności. Omów kreację i funkcję tego typu postaci literackich w wybranych utworach różnych epok.
  23. W oparciu o teksty literackie XX w. przedstaw postawy człowieka wobec zagrożeń totalitaryzmu.
  24. W jaki sposób funkcjonują konwencje klasycystyczna i sentymentalna w wybranych tekstach literackich różnych epok? Przeprowadź analizę zagadnienia.
  25. Judaika w literaturze polskiej. Zaprezentuj na wybranych przykładach.
  26. Omów nurt katastrofizmu w literaturze na podstawie wybranych utworów XIX i XX w.
  27. Odwołując się do utworów wybranych epok literackich, przedstaw konflikty rodzinne.
  28. Historia jako temat i problem w utworach literackich. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane teksty różnych epok, zwracając uwagę na sposób przedstawienia i funkcje obrazów historii.
  29. W jaki sposób i w jakim celu literatura polemizuje ze stereotypami narodowymi? Omów problemem w oparciu o wybrane utwory różnych epok literackich.
  30. Na podstawie wybranych utworów literackich zaprezentuj liryczne rozmowy z Bogiem.
  31. Zaprezentuj funkcjonowanie motywu ogrodu w literaturze różnych epok.
  32. Scharakteryzuj funkcje motywu snu i widzenia w wybranych dziełach literackich różnych epok.
  33. Na podstawie wybranych utworów literackich zinterpretuj funkcje motywu szaleństwa w literaturze.
  34. Wędrowiec, pielgrzym i wygnaniec – omów funkcjonowanie tych motywów w literaturze.
  35. Zinterpretuj motyw zbrodni i kary w wybranych utworach literackich różnych epok.
  36. Na wybranych przykładach z różnych epok literackich zaprezentuj nurt literatury funeralnej.
  37. Omów funkcjonowanie modelu bohatera romantycznego w wybranych utworach różnych epok (po 1863 r.).
  38. Zaprezentuj obraz domu i rodziny w literaturze polskiej.
  39. Scharakteryzuj obraz Niemca w literaturze polskiej różnych epok.
  40. Scharakteryzuj obraz Sarmatów w literaturze polskiej różnych epok.
  41. Przedstaw funkcjonowanie motywu piękna i brzydoty w literaturze.
  42. Jak pojmowano postawę obywatelską w różnych epokach literackich? Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych utworów.
  43. Zwracając uwagę na konwencje stylistyczne utworów, zanalizuj funkcje motywu powstania styczniowego w tekstach literackich różnych epok.
  44. Omów funkcje motywu oraz obraz śmierci na przykładzie wybranych utworów różnych epok.
  45. Omów motyw inicjacji bohatera w oparciu o twórczość dwóch wybranych autorów.
  46. Zaprezentuj i porównaj różne wizje świata i człowieka, odwołując się do dwóch wybranych epok literackich.
  47. Zaprezentuj obraz Boga ukazany w literaturze trzech wybranych epok.
  48. Przedstaw funkcjonowanie literatury "ku pokrzepieniu serc", odwołując się do wybranych tekstów różnych epok.
  49. Omów konwencje literackie wykorzystywane do przedstawiania obrazu wsi. Odwołaj się do wybranych utworów z różnych epok.
  50. Przedstaw funkcjonowanie motywów wierności i zdrady w literaturze. Odwołaj się do utworów z różnych epok literackich.
  51. Związki filozofii z literaturą. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów różnych epok.
  52. Zaprezentuj funkcjonowanie w literaturze motywu władzy i kariery. Odwołaj się do utworów z różnych epok literackich.
  53. Przedstaw obraz kata w literaturze różnych epok literackich.
  54. Zaprezentuj obraz kobiety upadłej w literaturze wybranych epok.
  55. Przedstaw i porównaj obrazy I i II wojny światowej ukazane w literaturze.
  56. Przedstaw motyw wyobcowania ukazany w literaturze, odwołując się do wybranych tekstów różnych epok.
  57. Omów literackie portrety dzieci i młodzieży na przykładach wybranych utworów różnych epok.
  58. Funkcje masek i gestów w literaturze. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów literatury różnych epok.
  59. Postmodernizm jako klucz do powieści XX wieku. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych utworów.
  60. Romantyczna historiozofia – scharakteryzuj problem w wybranych utworach (np. Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego), uwzględniając odpowiednie konteksty filozoficzne i/lub mistyczne epoki.
  61. Porównaj funkcjonowanie symboliki Chrystusa w liryce dwóch wybranych epok.
  62. Scharakteryzuj i porównaj funkcjonowanie pejzażu tatrzańskiego w literaturze romantycznej, pozytywistycznej i młodopolskiej.
  63. Przedstaw funkcjonowanie motywu buntu w wybranych epokach literackich.
  64. Przeżycie czytelnicze jako ważny motyw biografii bohaterów. Omów problem w oparciu o losy wybranych postaci literackich różnych epok.
  65. Miłość w życiu człowieka. Przedstaw zagadnienie na przykładach wybranych utworów różnych epok.
  66. Kobieta – błogosławieństwo czy przekleństwo mężczyzny? Przedstaw wpływ kobiet na postępowanie mężczyzn, odwołując się do wybranych utworów różnych epok.
  67. Na wybranych przykładach przedstaw nurt "rozdrapywania narodowych ran" w literaturze polskiej różnych epok.
  68. Na wybranych przykładach scharakteryzuj postać i funkcje motywu Utopii w literaturze. Odwołaj się do utworów różnych epok.
  69. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska (na wybranych przykładach).
  70. Od Juliusza Verne'a do Stanisława Lema - analizując wybrane utwory, przedstaw ewolucję powieści science-fiction.
  71. Polemiki, spory, prowokacje - starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych utworów i wypowiedzi programowych.
  72. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego. Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu w literaturze dwu epok.
  73. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach różnych epok.
  74. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze - omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach.
  75. Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej. Porównaj wykorzystywane środki wyrazu.
  76. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów.
  77. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok.
  78. Zanalizuj różne kreacje narratora i sposoby narracji w wybranych utworach epickich.
  79. Funkcje i sposoby kreowania groteski w literaturze. Omów problem na przykładach wybranych utworów.
  80. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XX wieku.
  81. Omów funkcjonowanie motywu sumienia w literaturze, odwołując się do wybranych utworów różnych epok.
  82. Na podstawie wybranych utworów scharakteryzuj nurt prozy parabolicznej.
  83. Przedstaw na wybranych przykładach z różnych epok funkcjonowanie motywu świata jako teatru.
  84. Przedstaw na wybranych przykładach z różnych epok funkcjonowanie mitów romantycznych.
  85. Na wybranych przykładach utworów różnych epok omów funkcjonowanie motywu śmiechu w literaturze.

Związki literatury z innymi dziedzinami sztuk

  1. Język filmu i literatury. Porównaj dwa dzieła literackie z ich filmowymi adaptacjami.
  2. Związki poezji z muzyką. Omów zagadnienie na podstawie liryki wybranych autorów, zwracając uwagę na prozodyczną oraz głoskową organizację tekstu poetyckiego.
  3. Przedstaw oddziaływanie surrealizmu na wybrane dzieła literatury.
  4. Omów nurt franciszkański w literaturze i sztuce wybranych epok.
  5. Omów charakter i rolę groteski w literaturze i malarstwie wybranych epok.
  6. Biblijne inspiracje w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury.
  7. Przedstaw funkcjonowanie motywu młodości w literaturze i filmie.
  8. Omów funkcjonowanie motywu śmierci w literaturze i sztuce wybranych epok.
  9. Zaprezentuj obraz Sandomierza i jego okolic w wybranych dziełach literackich i malarskich.
  10. Przedstaw funkcjonowanie motywu powrotu w literaturze i filmie.
  11. Jak wyrażają się młodzieżowe subkultury w kulturze i języku? Przeprowadź analizę problemu i oceń zjawisko.
  12. Scharakteryzuj kicz jako zjawisko w kulturze, odwołując się do wybranych przykładów.
  13. Omów symbol i alegorię jako środki wyrazu w wybranych dziełach literackich i malarskich różnych epok.
  14. Przedstaw inspiracje malarskie w literaturze dwu wybranych epok.
  15. W oparciu o wybrane przykłady z różnych epok omów rolę intertekstualności w zachowywaniu ciągłości i spójności tradycji kulturowej.
  16. Język teatru i literatury. Porównaj wybrane dzieła literackie i ich adaptacje teatralne.
  17. Scharakteryzuj inspiracje antyczne, analizując wybrane dzieła literatury i sztuki.
  18. Malarstwo, rzeźba i architektura jako inspiracje dla literatury. Omów temat, analizując wybrane utwory.
  19. Zanalizuj funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki w oparciu o wybrane dzieła.
  20. Zanalizuj i porównaj obrazy miast jako przestrzeni życiowej w wybranych dziełach literatury i filmu.
  21. Zanalizuj na przykładach wybranych dzieł sposoby kreowania i funkcje obrazów natury w poezji i malarstwie.
  22. Zanalizuj i porównaj artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie.
  23. Zanalizuj i porównaj różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie).
  24. Zanalizuj metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym (w oparciu o wybrane utwory).
  25. Zanalizuj katastroficzne wizje i obrazy zagłady w wybranych dziełach literackich i filmowych.
  26. Scharakteryzuj nowe tendencje w polskim teatrze współczesnym (na przykładzie twórczości wybranych reżyserów).
  27. Omów funkcjonowanie motywu miłości i śmierci w literaturze i sztuce wybranych epok.
  28. Horror a thriller – porównaj na podstawie wybranych dzieł literackich i filmowych.

Język

  1. Scharakteryzuj i porównaj mechanizm powstawania metafor poetyckich i językowych. Ustal ich funkcję w przykładowych aktach komunikacji językowej.
  2. Na wybranych przykładach omów funkcje języka potocznego w literaturze współczesnej.
  3. Kultura języka w Internecie. Scharakteryzuj język użytkowników Internetu na podstawie samodzielnie zebranego materiału.
  4. Omów funkcje neologizmów i eksperymentów słownych w wybranych utworach poetyckich.
  5. Odwołując się do wybranych przykładów, omów formy i funkcje synonimii i antonimii w poezji.
  6. Na podstawie samodzielnie zgromadzonego materiału językowego, zanalizuj i scharakteryzuj gwarę uczniów.
  7. Język w mediach. Dokonaj analizy i oceny poprawności językowej wybranych tekstów publikowanych w prasie o zasięgu ogólnopolskim i emitowanych przez publiczne stacje radiowe i/lub telewizyjne.
  8. Pochodzenie i znaczenie nazw miejscowych Twojego regionu. Dokonaj analizy wybranych przykładów.
  9. Analiza językowa i kulturowa przysłów polskich (na przykładzie przysłów o określonej tematyce).
  10. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj wpływ literatury na współczesną frazeologię polską w tekstach mówionych i pisanych.
  11. Na podstawie wybranych lektur (2-3) scharakteryzuj i sfunkcjonalizuj język bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające przynależność środowiskową i charakter postaci.
  12. Specyfika mowy bohaterów literatury science-fiction. Omów na przykładach wybranych utworów.
  13. Zanalizuj język mówiony jako tworzywo literatury na podstawie wybranych utworów różnych pisarzy.
  14. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
  15. Zanalizuj językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków.
  16. Omów dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie na przykładach wybranych utworów.
  17. Jak w polszczyźnie odzwierciedla się kultura naszych przodków? Zanalizuj zgromadzony materiał językowy.
  18. Ekspresja i impresja – analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj właściwości wypowiedzi określające nadawcę i odbiorcę.
  19. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa – porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych.
  20. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
  21. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość.
  22. Scharakteryzuj i oceń specyfikę i funkcje języka reklamy.