Serwis Humanistyczny "Hamlet"
Konteksty

Dürer Albrecht (1471-1528)

Urodził się w 1471 r. w Norymberdze, zmarł tamże, w 1528 r. Malarz, grafik i teoretyk sztuki. Na sztuce swej epoki, którą można nazwać epoką Dürera, wycisnął niezatarte piętno. Był trzecim z osiemnaściorga dzieci złotnika z Norymbergi. Początkowo uczył się w pracowni ojca. Następnie kształcił się u Michaela Wolgemuta, pracując jako jego pomocnik. Po okresie nauki i podróżach do Nadrenii, Holandii, Strasburga, Kolmaru i Włoch osiedlił się na stałe w Norymberdze. Cieszył się ogromnym szacunkiem. Dzięki niemu malarstwo zyskało w Niemczech status sztuki, a nie jak poprzednio rzemiosła. Szacunek ten odzwierciedlają również jego autoportrety, z których najwcześniejszy pochodzi z 1484 r. (Paryż, Luwr; Wiedeń, Albertina). Jest to także pierwszy znaczący autoportret w sztuce zachodnioeuropejskiej. Wielką rolę w twórczości Dürera odegrały jego ryciny, które przyniosły mu światową sławę. Bardzo interesujące są również jego portrety charakteryzujące się dużą przenikliwością spojrzenia i ujęcia, np. Portret młodej kobiety (1505, Wiedeń, Kunsthistorisches Museum).

Malarski dorobek Dürera o treściach religijnych nie jest zbyt duży. Należy jednak wymienić Ołtarz Drezdeński (ok. 1496, Drezno, Gemäldegalerie), Ołtarz Paumgartnera (1501-04, Monachium, Alte Pinakothek), Pokłon Trzech Króli (1504, Florencja, Uffizi), Wniebowzięcie Marii Panny (1508-09, spłonął w XVIII w.), obraz Wszystkich Świętych z ołtarza Hellera (1511, Wiedeń, Kunsthistorisches Museum) oraz obraz Czterech Apostołów, namalowany dla ratusza w Norymberdze (1526, Monachium, Alte Pinakothek).

Nieporównanie bogatsza jest twórczość graficzna Dürera, zawierająca ok. 350 drzeworytów, ok. 100 miedziorytów i 900 rysunków. Największą część stanowią prace o treści religijnej, mitologicznej i alegorycznej, z których najważniejsze są dzieła o treści religijnej przedstawiające sceny z życia Chrystusa i Matki Boskiej oraz sceny z życia świętych, np. Apokalipsa (1498-1510) i Żywot Marii Panny (1501-11). Jednym z najwyższych osiągnięć Dürera są trzy "sztychy mistrzowskie" – Rycerz, Śmierć i Diabeł (1513), Św. Hieronim w Celi (15 14) i Melancholia (1514). Podobnie wspaniałe są rysunki Dürera: cykl z 1520 r. Droga na Kalwarię oraz Złożenie Chrystusa do grobu (Florencja, Uffizi i Norymberga, Germanische Nationalmuseum) oraz powstałe w 1626 r. Zwiastowanie. Dürer uważany jest za jednego z prekursorów sztuki nowożytnej. Zdołał przeszczepić osiągnięcia włoskiego renesansu do sztuki niemieckiej, która dzięki niemu nabrała międzynarodowego znaczenia.

Źródło: Biblia w malarstwie, Warszawa 1992, wyd II