Serwis Humanistyczny "Hamlet"
Konteksty

Arystoteles (384-322 p.n.e.)

Pochodził ze Stagiry w Tracji, jeden z największych filozofów i najwszechstronniejszych uczonych starożytności. Syn Nikomacha, nadwornego lekarza króla macedońskiego Filipa II. W 17 roku życia udał się do Aten, gdzie spędził 20 lat w Akademii Platona, najpierw jako uczeń, potem samodzielny badacz. Po śmierci Platona, zrażony wyborem Speuzypa na kierownika Akademii, opuścił Ateny. W l. 343-335 był wychowawcą Aleksandra W. W 336 wrócił do Aten i założył tam własną szkołę zw. (-) Likejonem lub szkołą perypatetycką ((-) perypatetycy). Uczynił ją instytutem zespołowych i planowych badań naukowych w dziedzinie humanistycznej i przyrodoznawczej. Po śmierci Aleksandra W., obawiając się prześladowań stronnictwa antymacedońskiego, opuścił Ateny i osiadł w Chalkis na Eubei, gdzie wkrótce zmarł. Pozostawił po sobie ogromną spuściznę literacką, w tym wiele skryptów, notatek i szkiców do wykładów. Pisma te uporządkował, skatalogował i wydał po raz pierwszy (-) Andronikos z Rodos (ok. 40 p.n.e.). Wprowadzony przez niego układ rzeczowy, do dziś przyjmowany jako podstawa przeglądu twórczości A., wyróżnia pisma z następujących dziedzin: logiki, opatrzone wspólnym tytułem Organon (narzędzie myślenia); fizyki – najważniejsze z nich Physiké akróasis (wykłady o przyrodzie) w 8 ks., O niebie, O zjawiskach meteorologicznych; biologii – Historia naturalna zwierząt w 9 ks., Anatomia zwierząt w 4 ks., O rozmnażaniu się zwierząt; psychologii – najważniejsze dzieło O duszy; filozofii bytu – pisma zebrane w 14 ks. pod wspólnym tytułem Metafizyka; etyki i nauk społecznych – Etyka Eudymejska, Etyka Nikomachejska, Etyka Wielka, Polityka, Ustrój polityczny Aten; teorii sztuki – częściowo zachowana Poetyka. A. położył podwaliny pod wszystkie niemal nauki; jego uczniowie i następcy: Teofrast, Eudemos z Rodos, Arystoksenos z Tarentu, Dikajarch z Messeny, Straton z Lampsakos i in. kontynuowali badania mistrza w dziedzinie matematyki, muzyki, historii kultury i polityki, geografii.