Serwis Humanistyczny "Hamlet"
Konteksty

Safona, Sapfo, Safo (664-650 – 604-590 p.n.e.)

Najsławniejsza poetka gr. i najwybitniejsza wśród przedstawicieli poezji lirycznej gr. Pochodziła z Mitylene na wyspie Lesbos (niektóre źródła podają Eresos), córka Skamandrymanosa i Kleuis (Kleis; imię to miała też córka S.); znane imiona braci: Eurygyjos, Larichos, który pełnił ważną funkcję w prytanejonie w Mitylenie (co świadczy o arystokratycznym pochodzeniu S.), i Charaksos, którego imię utrwaliła S. w swej poezji w związku z miłostkami Charaksosa z heterą Doriche w Naukratis, gdzie prowadził interesy handlowe. Księga SUDA podaje imię męża S.: Kerkylas z Andros, lecz uznano je za wymysł komediopisarzy. Podczas rozruchów rewolucyjnych na Lesbos S. znalazła schronienie wśród arystokracji na Sycylii; wróciła na Lesbos, lecz nie odzyskała poprzedniego dobrobytu. Przy S. gromadziły się młode dziewczęta należące do thiasos (koła) prowadzonego pod hasłem służby Afrodycie, co spowodowało powstanie opinii, podtrzymywanej głównie przez komediopisarzy, o niezdrowych stosunkach łączących te kobiety. Wg źródeł starożytnych thiasos to rodzaj szkoły, którą uczestniczki opuszczały czy to wychodząc za mąż, czy też przenosząc się do innego thiasosu; rozstania te potwierdzają pieśni S., w których żegna odchodzące uczennice-przyjaciółki. Prawdziwe wiadomości o życiu S. przeplatają się z fantastycznymi, jak o jej skoku ze Skały Leukadyjskiej do morza z powodu nieodwzajemnionej miłości do Faona (powiązanie z wierzeniami ludowymi o takim sposobie leczenia zakochanych z nieszczęśliwej miłości). Twórczość S. obejmowała 9 ks. (6000-9000 wierszy?): Hymny do bogów, Pieśni weselne, Pieśni miłosne, Pieśni do przyjaciółek. Zachowało się kilka całych utworów oraz wiele fragmentów (papirusy przynoszą nowe). Zachowane utwory potwierdzają opinię starożytnych o wielkim talencie poetki, wykazują bogactwo tematyki, wrażliwość S. na piękno przyrody, umiejętność wyrażania uczuć; S. wprowadza urozmaicone miary wierszowe (strofa saficka). (-) Katullus przełożył jedną pieśń S. na język łac., inne swobodnie naśladował.