Serwis Humanistyczny "Hamlet"
Konteksty

Adam Naruszewicz (1733-1796)

Wywodził się z ziemi szlacheckiej, zamieszkałej w ziemi pińskiej. W r. 1748 ukończył kolegium jezuickie w Pińsku i wstąpił do zakonu jezuitów. Studiował w Akademii Wileńskiej, a następnie był w niej wykładowcą. Około r. 1758 został przeniesiony do Warszawy, skąd wyjechał na studia teologiczne do Francji. Po powrocie w 1762 r. został profesorem wymowy, historii i języka francuskiego w jezuickim Collegium Nobilium w Warszawie. Związał się z grupą literatów skupionych wokół Adama Kazimierza Czartoryskiego i Biblioteki Załuskich. Od r. 1771 należał do najbliższego otoczenia Stanisława Augusta, przejął redakcję "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych", uczestniczył w obiadach czwartkowych. Po kasacie zakonu został koadiutorem biskupa smoleńskiego, w r. 1788 – biskupem smoleńskim, w 1790 – łuckim. Uczestniczył w obradach Sejmu Czteroletniego, po przystąpieniu króla do targowicy wycofał się z życia politycznego. Zmarł w Janowie Podlaskim. Jego obfita twórczość poetycka (oda, satyry, sielanki, liryki refleksyjne) służyła propagowaniu królewskiego programu reform. Pisał wiersze głównie o charakterze okolicznościowo-moralizatorskim, usiłując godzić barokowe tradycje stylistyczne z dążeniami klasycystycznej odnowy poezji. Był również dramatopisarzem oraz tłumaczem licznych dzieł z literatury antycznej i współczesnej francuskiej. Za twórczość swą otrzymał od króla medal "Merentibus" i medal specjalny. W r. 1778 ukazał się czterotomowy zbiór jego poezji (Dzieła). Odtąd zajmował się twórczością poetycką tylko sporadycznie, poświęcając się pracy nad gromadzeniem materiałów do historii Polski i pisaniem opublikowanej w l. 1780-1786 (t. II – VII) Historii narodu polskiego.