Test językowy

  1. Dokonaj analizy słowotwórczej następujących wyrazów i określ funkcję formantów w nich występujących.

    koci, obłuda, mięcho, chłodnica, naramiennik, wietrzyk;

  2. Na podstawie podanego niżej fragmentu wiersza Cz. Miłosza pt. "Piosenka o porcelanie" określ funkcję stylistyczną pojawiających się tu formacji słowotwórczych.

    Różowe moje spodeczki,
    Kwieciste filiżanki,
    Leżące na brzegu rzeczki
    Tam kędy przeszły tanki.
    Wietrzyk nad wami polata,
    Puchy z pierzyny roni,
    Na czarny ślad opada
    Złamanej cień jabłoni.
    Ziemia, gdzie spojrzysz, zasłana
    Bryzgami kruchej piany.
    Niczego mi proszę pana
    Tak nie żal jak porcelany.
    [...]

  3. Poniżej podano fragment Trenu I J. Kochanowskiego. Jakiego rodzaju wyrazy lub wyrażenia nagromadził poeta w tym fragmencie? W jakim celu?

    Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe
    I lamenty, i skargi Symonidowe,
    Wszytki troski na świecie, wszytki wzdychania
    I żale, i frasunki, i rąk łamania,
    Wszytki a wszytki za raz w dom się mój noście,
    A mnie płakać mej wdzięcznej dziewki pomożcie,
    Z którą mię niebożna śmierć rozdzieliła
    I wszytkich moich pociech nagle zbawiła.
    [...]

  4. Omów stosunek znaczenia słowotwórczego do znaczenia leksykalnego (realnego) w wymienionych niżej wyrazach. Które z tych formacji uznasz za regularne znaczeniowo?

    rybak, tygrysica, jeździec, górnik;

  5. Do podanych w punkcie "a" wyrazów dopisz wyrazy z punktu "b" we właściwej formie fleksyjnej tak, aby powstały wyrażenia o znaczeniu przenośnym.
    1. bieg, źródło, rachunek, pole, spór;
    2. dochody, działanie, gorący, sumienie, wydarzenia;
  6. Ułóż zdania, które zilustrują różne znaczenia podanych wyrazów.

    gryźć się, złoty, muszka;

  7. Ułóż wyrażenia, w których następujące pary wyrazów będą antonimami:

    jasna – ciemna; jasny – ciemny; proste – trudne; prosta – łamana; prosty – skomplikowany;

  8. Oto wiersz Ewy Lipskiej "Ręce". Znajdź w tym wierszu i wypisz związki luźne, łączliwe i stałe. Spróbuj dokonać krótkiej interpretacji wiersza, posługując się znaczeniami zawartymi w związkach.

    Ręce

    Ręce
    Te
    które podajemy
    do dymisji

    które nam się podają
    za ręce

    Te
    którymi mocno trzymamy się
    za głowę

    Wszystkie
    które dają nam
    wolną rękę
    przy wyborze decyzji
    Te
    które wymykają się
    z rąk
    Ręce
    na których zawsze można polegać
    jak na poległych.

Opracowanie: R. Bednarz