Serwis Humanistyczny "Hamlet"
Konteksty

Stefan Żeromski (1864-1925)

Pseudonimy Maurycy Zych, Józef Katerla. Prozaik, dramaturg, publicysta. Urodził się we wsi Strawczyn w podupadłej rodzinie szlacheckiej, wcześnie został osierocony. 1874 po ukończeniu szkoły wiejskiej w Psarach został uczniem gimnazjum w Kielcach, w którym przebywał 12 lat i opuścił je nie przystępując do egzaminów maturalnych. 1886 w Warszawie wstąpił do Szkoły Weterynaryjnej, studia przerwał po dwu latach z powodu kłopotów finansowych i nawiązał współpracę z nowo powstałym "Głosem". W następnym okresie zarabiał na życie jako korepetytor w rozmaitych dworach szlacheckich, 1892 odbył pierwsze podróże zagraniczne, jesienią tego roku poślubił Oktawię z Radziwiłłowiczów Rodkiewiczową i objął posadę zastępcy bibliotekarza w Muzeum Nar. Pol. w Raperswilu. Po powrocie do kraju 1897 pracował w Bibliotece Ordynacji Zamojskich w Warszawie. 1902 wyjechał na kurację do Włoch. Po 1904 poświęcił się wyłącznie pracy literackiej, w tym roku wraz z rodziną zamieszkał w Zakopanem. 1905 przeniósł się do Nałęczowa, a w 1908 pod naciskiem władz policyjnych opuścił Królestwo i zamieszkał w Zakopanem, 1909 wyjechał na trzy lata do Paryża, 1913 związał się z malarką Anną Zawadzką. Po wybuchu wojny udał się do Krakowa mając zamiar zgłosić się do Legionów. Po ewakuacji Krakowa udał się do Zakopanego i brał udział w pracy Nacz. Kom. Zakopiańskiego. 1919 osiedlił się w Warszawie, był inicjatorem PAL, 1920 prezesem ZZLP, 1922 polskiego PEN-Clubu, 1924 otrzymał państwową nagrodę lit. za Wiatr od morza. Zmarł po nagłym pogorszeniu zdrowia 20 listopada 1925 i został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Warszawie.