Serwis Humanistyczny "Hamlet"
Konteksty

Wergiliusz (Publius Vergilius Maro) (70-19 p.n.e.)

Wielki poeta rz. doby augustowskiej, reprezentujący ideologię grupy rządzącej. Ur. w wiosce Andes pod Mantuą, kształcił się w Kremonie, Mediolanie i w Rzymie. Kiedy w l. 43-41 p.n.e. konfiskata ziemi na rzecz weteranów Augusta objęła okolicę Mantui, W. wraz z ojcem musiał opuścić miejsce rodzinne i przeniósł się do Rzymu, gdzie wkrótce nawiązał bliskie stosunki z pisarzami grupującymi się wokół Mecenasa. Spuścizna literacka W., poza drobnymi utworami młodzieńczymi, obejmuje:

1. Bukoliki lub Eklogi, wyd. w 39 p.n.e. – 10 pieśni, w których naśladował sielanki Teokryta, wplatając aluzje do osób i wydarzeń współczesnych; porusza w nich np. los wieśniaków z pn. Italii, dokniętych jak on sam wywłaszczeniem;
2. Georgiki w 4 ks., opracowane w l. 37-29 p.n.e., poemat dydaktyczny zachęcający, w myśl programu Augusta, do pracy na roli i w gospodarstwie wiejskim oraz sławiący trud wieśniaka. W poszczególnych ks. omawiających rolnictwo, sadownictwo, ogrodnictwo, hodowlę bydła i pszczelarstwo poeta wprowadził liczne dygresje i piękne opisy przyrody (np. pochwała ziemi italskiej w 2 ks.), które ożywiają fachowe tematy.
3. Eneidę w 12 ks., która powstała w l. 29- 19 p.n.e. i przyniosła mu największą sławę. Jest to poemat epicki wzorowany na Homerze. W. opisał w nim wędrówki Eneasza po upadku Troi, jego przybycie do Kartaginy ((-) Dydona), do Italii, walki z miejscowymi plemionami ((-) Turnus), zdobycie Lacjum i założenie nowej siedziby Lawinium. Celem poematu była gloryfikacja Rzymian jako potomków starożytnych Trojan. Eneida stała się narodową epopeją Rzymian, ponieważ W. sławił w niej boskie pochodzenie rodu julijskiego ((-) Eneasz) oraz jego wielką rolę w zaprowadzeniu pokoju w państwie rz. Sławiąca ród julijski Eneida była jednocześnie apoteozą Augusta, który uważał się za potomka (-) Askaniusza-Julusa.

W roku 19 W. udał się do Grecji, gdzie miał ostatecznie dokończyć Eneidę; w drodze powrotnej zmarł w Brundizjum; pochowany został w Neapolu. W średniowieczu, kiedy nie znano języka gr., W. był najpopularniejszym poetą starożytnym. Wpływ W. dostrzega się w poezji epicznej literatur europejskich. Cenny komentarz do dzieł W. napisał (-) Serwiusz i (-) Donat.